Długa droga do iPhone 7

9 stycznia 2007 roku świat telefonów komórkowych bardzo się zmienił. To właśnie wówczas Steve Jobs, podczas targów MacWorld w San Francisco, zaprezentował pierwszy telefon komórkowy Apple. Myślę, że nie da się polemizować z faktem, jak wiele zmienił iPhone w świecie telefonów komórkowych i choć Apple nie było pierwsze, to właśnie iPhone sprawił, że smartfony stały się tak popularne.

Niezrealizowane początki

Pomysł na własny telefon w Apple nie był niczym nowym. Już w połowie lat osiemdziesiątych, Apple prowadziło dosyć intensywne prace nad możliwością zaznaczenia swojej obecności w branży telekomunikacyjnej. Pierwsze koncepcje własnego telefonu Apple datowane są na rok 1984, a więc w momencie premiery komputerów Macintosh.

Owe studyjne prace nie wnosiły nic nowego. Ot, Apple myślało nad opracowaniem własnego telefonu stacjonarnego, który poza niezwykłym wyglądem jak na ówczesne czasy, niewiele różnił się od konkurencji.

Nieco ciekawszym był koncept telefonu przenośnego, który miał współpracować z bazową stacją tradycyjnego telefonu stacjonarnego. W zamyśle konstruktorów, miał to być wygodny telefon dla pracowników biurowych, którzy nie są przywiązani do swoich biurek i bez kłopotu mogliby poruszać się po całym obiekcie firmy. Pomysły ciekawe, choć skończyły się tylko na etapie wstępnych koncepcji i modeli.

Już po premierze pierwszego komputera Macintosh ktoś stwierdził, że można zaprojektować telefon inteligentny, powiązany z komputerem. Choć pomysł na rozbudowany telefon stacjonarny nie był niczym nowym, choć na rynku sporo było aparatów pełniących funkcje centralek, bazy danych klientów, a nawet telefonów z funkcjami faksu, pomysł Apple zakładał zbudowanie telefonu w oparciu o… komputer Macintosh.

Dokładnie rzecz biorąc, miał to być nieco mniejszy Macintosh, z wyświetlaczem LCD oraz dodanymi funkcjami aparatu telefonicznego. Całość miała pracować pod kontrolą zmodyfikowanego pod kątem funkcji telekomunikacyjnych Mac OS. Co miał umożliwiać ów aparat ? W zasadzie wszystko to, co rozbudowane aparaty konkurencji, a więc bazę z telefonami, funkcje przełączania rozmów. Nowością miało być przekazywanie wiadomości tekstowych i dokumentów, które można było tworzyć z poziomu samego telefonu. Telefon miał mieć także możliwość wysyłania i odbierania faksów oraz współpracować z innymi urządzeniami Apple, takimi jak komputery, drukarki czy skaner. Jak na 1985 rok, pomysł naprawdę ciekawy i zakończony prawdopodobnie na działającym prototypie. Prawdopodobnie, bo choć Apple przyznało się do tego projektu, nigdy nie udzieliło informacji, na jakim etapie prace zostały przerwane.

Lata dziewięćdziesiąte, to pomysł na integrację telefonu i komputera, które to urządzenia, zdaniem inżynierów Apple, miały się trwale połączyć i zintegrować. Możliwości telekomunikacyjne już były nieporównywalnie większe, niże jeszcze kilka lat wcześniej. Telefonia komórkowa właśnie rozpoczynała swój najbardziej dynamiczny wzrost. Inżynierowie Apple pragnęli, by telefon uzupełniał się z komputerem tak bardzo, jak to możliwe. Telefon miał umożliwiać łączność komputera z siecią, natomiast komputer miał realizować bardziej złożone zadania, których nie mogły realizować ówczesne telefony komórkowe ze względu na swoje, jeszcze mocno ograniczone, możliwości techniczne. Stąd też kolejna koncepcja telefonu, który składałby się ze słuchawki GSM, oraz specjalnego modułu i oprogramowania używanego np. w biznesowym PowerBooku serii 500. Rozwiązanie to miało oczywiście swoją wadę, doskonale widoczną z dzisiejszego punktu widzenia. Telefon bez owego komputera był mocno ograniczony.

Pod koniec lat dziewięćdziesiątych, wszelkiego rodzaju pomysły na własny telefon zostały porzucone, co jednoznacznie wynikało z kryzysu, w jakim Apple miało nieszczęście się znaleźć. Powrót Jobsa do Apple nie zmienił tu niczego, a wręcz przeciwnie. Jobs postanowił maksymalnie okroić ofertę, jaką miało posiadać Apple i w portfolio firmy nie było miejsca na telefony komórkowe, ani nawet na inteligentne urządzenia przenośne, jakimi była seria Newton.

Zanim wygaszono linię Newtona, pojawiały się sporadyczne informacje o tym, że może on zostać wyposażony w funkcję telefonu komórkowego, ale były to bardziej plotki i pobożne życzenia, niż potwierdzenie jakichkolwiek, bardziej zaawansowanych prac Apple nad takimi funkcjami cyfrowego asystenta.

Musiało minąć kolejne parę lat, zanim podjęto prace nad własnym telefonem, a jego punktem wyjściowym był… iPod.

Narodziny iPhone'a

Podczas wspomnianej na wstępie konferencji MacWrold z 9 stycznia 2007 roku, Steve Jobs stwierdził, że Apple zaprezentuje trzy nowości:

1. nowego iPoda
2. Telefon
3. internetowy komunikator

Po chwili dodał, że owe trzy nowości znajdą się w jednym urządzeniu, które nazwali iPhone, i nad którym Apple dosyć długo pracowało, po czym na ekranie pojawiło się takie oto zdjęcie.

Oczywiście publiczność odebrała to jako dobry żart, bo nikt nie wierzył, by Jobs niecierpiący nadmiaru przycisków dopuścił coś takiego do użytkowania. Ale czy na pewno był to tylko żart ?

Kilka dni temu Sony Dickson opublikował nieco więcej informacji na temat tego, jak wyglądał iPhone, zanim stał się iPhonem znanym nam do dziś na rynku. Rzeczywiście, punktem wyjścia był iPod i inżynierowie Apple dosyć długo pracowali nad obsługą telefonu przy pomocy kółka dobrze znanego z iPoda Classic. Ów prototypowy system operacyjny, nazwany AcornOS, miał w swojej filozofii więcej wspólnego z OS X i iPod OS, niż z dobrze znanym nam iOS.

Choć z dzisiejszego punktu widzenia, obsługa telefonu przy pomocy kółka wydaje się mocno abstrakcyjna, wcale nie była taka abstrakcyjna w tamtym okresie. Telefon z takim kółkiem znalazł się w ofercie Nokii w 2004 roku — model Nokia 7280 - i jak czas pokazał, był pomysłem ciekawym, choć mocno chybionym.

Dziś już też wiadomo, że nad projektem pierwszego smatrfona Apple - „Projekt Purple 1” pracowano dwutorowo. Jedna z koncepcji zakładała zbudowanie telefonu Apple w oparciu o iPoda, jego filozofię oraz wspomniany AcornOS. Natomiast druga koncepcja zakładała konstrukcję telefonu wokół wyświetlacza dotykowego. Sam Jobs już od 2000 roku bardzo interesował się metodami wykorzystania dotykowych wyświetlaczy do komunikacji z komputerem. Gdy zaprezentowano obydwie koncepcje, Jobs słusznie uznał, że telefon z kółkiem jest niewygodny i to właśnie porządny, dotykowy wyświetlacz jest najlepszym rozwiązaniem. Być może za taką decyzją przemawiały też wstępne prace nad własnym tabletem, który podobno miał się pojawić jeszcze przed telefonem Apple, a którego prace celowo zwolniony, by przyspieszyć prace nad własnym telefonem. Tak narodził się „Projekt Purple 2", który ostatecznie stał się dobrze nam znanym iPhonem.

Pierwszy iPhone był tyleż nowoczesny co i mocno ograniczony. Był nowoczesny, bo oferował duży, kolorowy wyświetlacz z multitouch, był nowoczesny, bo różnił się od innych telefonów kształtem, filozofią i minimalistyczną ilością przycisków. Był nowoczesny, bo posiadał świetnie zaprojektowany system operacyjny iPhone OS. Ale był też ograniczony w stosunku do konkurencji. Nie posiadał modułu GPS oraz nie obsługiwał sieci 3G. Nie miał możliwości instalacji dodatkowego oprogramowania, bo App Store nie istniał. Nie umożliwiał nagrywania filmów, choć posiadał całkiem przyzwoity aparat o matrycy 2 megapikseli. Tym, co było szczególnym powodem do drwin to fakt, że nie potrafił wysyłać MMS‑ów.

Skąd te ułomności ? Czy Jobs i spółka przegapili takie rzeczy jak MMS‑y, filmy i dodatkowe oprogramowanie ? Bez wątpienia, premiera pierwszego iPhone’a była trochę przedwczesna i moim zdaniem Apple nie przygotowało jej do końca tak, jakbyśmy oczekiwali z dzisiejszego punktu widzenia. Stąd też brak obsługi filmów, brak App Store. Za wieloma problemami stała też wizja Jobsa, który sugerował, że czas tradycyjnych sieci GSM to już przeszłość. W dobie wszechobecnego dostępu do internetu komunikacja odbywać się będzie właśnie przez internet. Po co więc MMS, skoro przez internet można wysłać zdjęcie ? Wizja w tamtym okresie mocno przedwczesna, ale czy nieprawdziwa ? Czy dziś komunikacja przez internet nie stała się chlebem powszednim ?

Mimo owych ograniczeń, pierwszy iPhone wzbudził spore zainteresowanie i choć jego cena była spora (umowa z AT&T na dwa lata oraz 599 USD dopłaty) i był dostępny tylko na terenie USA, sprzedawał się całkiem nieźle.

iPhone 3 i 3GS

Pierwszym, można powiedzieć, ogólnoświatowym iPhonem był model 3G, który pojawił się w 22 krajach. W stosunku do swojego poprzednika był prawdziwym krokiem naprzód. Był telefonem, jakim powinien być od początku.

Podobnie jak poprzednik, oferował 3.5” wyświetlacz o rozdzielczości 320 × 480. Posiadał wbudowaną pamięć RAM 128 MB oraz pamięć Flash 8 lub 16 GB. Telefon ten został pozbawiony większości wad swojego poprzednika. Już nie tylko obsługiwał połączenia UMTS/HSDPA, GSM/EDGE, ale posiadał wbudowany GPS. Tym, co jednak było najistotniejsze, to zmiana w oprogramowaniu telefonu, albowiem właśnie wówczas pojawił się iPhone 2.0.

Najbardziej widocznymi zmianami w telefonie, było pojawienie się sklepu z aplikacjami na iPhone OS, usługa mobile.me (protoplasta iCloud) oraz wiadomości Push. Smartfon Apple, dzięki możliwości instalacji aplikacji stał się naprawdę smart, a sklep z aplikacjami zaczął się naprawdę dynamicznie rozwijać, choć nie da się ukryć, że wiele z nich było zaledwie interfejsami do stron www lub funkcji dostępnych na stronach www rozmaitych serwisów.

Rok później pojawia się iPhone 3GS, telefon, od którego swoją przygodę zaczęło wielu polskich użytkowników iPhone’a i przez wielu wykorzystywany jest do dziś. Choć wizualnie rewolucji nie było (ta sama bryła telefonu, ten sam ekran), znaczny nacisk położono na ulepszenie podzespołów wewnątrz telefonów. Tak więc iPhone 3GS posiada lepszy aparat (3 megapiksele), szybszy procesor, więcej pamięci RAM (256 MB), występuje też w wersjach 16 i 32 GB oraz w wersji czarnej i białej.

Wraz z nim debiutuje iPhone 3.0, który wnosi funkcje „kopiuj i wklej", możliwość wysyłania MMS‑ów, rozbudowane funkcje wyszukiwania oraz funkcja „Znajdź mój iPhone”.

Phone 4 i 4s

2010 rok to premiera iPhone 4. To telefon inny niż poprzednie telefony Apple i inny to, co oferowała konkurencja. Plastik został zastąpiony szkłem i metalem. Zmieniła się bryła telefonu, stał się cieńszy, smuklejszy, ale też cięższy. Telefon ten też jest ogromną zmianą dla samego Apple. To właśnie w tym telefonie pojawia się po raz pierwszy własny procesor Apple A4 (dotychczas były to procesory Samsunga) oraz niesamowity wówczas ekran Retina, o rozdzielczości 960 × 640 i gęstości 326 dpi. Apple dodało frontową kamerę 0.3 megapikseli, co było ściśle związane z pojawieniem się funkcji wideo rozmów FaceTime. Tylna kamera została wyposażona w matrycę 5 megapikseli.

Wraz z telefonem, debiutował też iOS 4. Był to pierwszy system oznaczony jako iOS, co wynikało z jego unifikacji z systemem na iPadzie. Poza wspomnianym FaceTime, iOS 4 umożliwiał działanie aplikacji w tle, poprawiono obsługę App Store oraz umożliwiono tworzenie katalogów z aplikacjami.

iPhone 4 jest też pierwszym telefonem Apple z aferą, a raczej kilkoma aferami w tle. Pierwsza to fakt zgubienia prototypu przez jednego z pracowników Apple jeszcze przed premierą telefonu, druga to sławna afera Bandgate, związana z problemami z zasięgiem, jakie czasami pojawiały się w tym modelu.

2011 rok to premiera iPhone 4s oraz iOS 5. Telefon niewiele różnił się od swojego poprzednika. Więcej zmian Apple wprowadziło wewnątrz. Pojawia się nowy, dwurdzeniowy procesor Apple A5, co ma bardzo odczuwalny wpływ na prędkość pracy telefonu. Dodano lepsze aparaty (0.9 mpx kamera frontowa i 8 mpx kamera tylna), ale tym, co było chyba najważniejsze, poprawiono problem, jaki nagłośniono w Bandgate. To, co jednak było najistotniejsze, to kolejna ewolucja iOS.

Pojawia się pierwszy asystent głosowy Siri, wiadomości iMessage oraz centrum powiadomień. Warto dodać, że iOS jest wówczas najlepiej oprogramowanym systemem mobilnym na świecie, dzięki czemu przy użyciu telefonu można zrealizować wiele zadań dostępnych dotychczas tylko z poziomu komputerów.

Szalone piątki

2012 rok to premiera iPhone 5 oraz iOS 6. Była to też wyraźna zmiana w stylistyce. iPhone 5 został wyposażony w większy, 4” wyświetlacz o rozdzielczości 1136 × 640, nowy procesor Apple A6, oraz większą ilość pamięci RAM (1 GB). W tym modelu pojawia się też niewielkie, zintegrowane złącze Lightning. Niestety i ten model nie jest pozbawiony wad. Użytkownicy skarżą się, że aluminiowa ramka czarnej wersji telefonu się łuszczy, dopatrując się kolejnej afery. Choć historie o odpadającej płatami farbie są często mocno naciągane, nie da się ukryć, że ramka nie należy do najtrwalszych elementów telefonu i odbiega mocno od tego, do czego przyzwyczaił iPhone 4 i 4s. Zazwyczaj po kilku latach użytkowania, na ramkach iPhone 5 widać upływa czasu urozmaicony rozmaitymi rysami i wgnieceniami, a więc "prezentami", których nie uświadczymy na 4 i 4s.

Nowy system iOS 5, choć przynosi wiele zmian, niesie też wiele kontrowersji, a największą z nich jest rezygnacja z map Google. Apple postanowiło do iOS dołączyć swoje własne mapy, stworzone przy współpracy z Tom Tom. Internauci znajdują wiele błędów na mapach Apple i żartom na ten temat nie ma końca. Problem map to nie tylko błędy kartograficzne, ale błędy związane z wyszukiwaniem. Pod tym względem mapy Apple były cieniem tego, co oferowały mapy Google i minęło trochę czasu, zanim wyszukiwanie na mapach Apple stało się równie funkcjonalne, jak na mapach Google.

Nowością jest AirPlay, umożliwiający odtwarzanie obrazu z telefonu na telewizorze lub monitorze, za pośrednictwem AppleTV i łączności bezprzewodowej.

Rok później, po raz pierwszy w historii, Apple prezentuje dwa modele iPhone’a. Wersję budżetową - iPhone 5c oraz wersję normalną - Phone 5s. Wiele kontrowersji budził od samego początku model 5c. Apple zapowiedziało tańszego iPhone’a, co wielu zainteresowanych zrozumiało, że będzie to słuchawka tak tania i dostępna jak konkurencyjne telefony ze średniej półki. Tymczasem po premierze okazało się, że model 5c jest owszem, tańszy niż także debiutujący 5s, ale nie na tyle tani, by konkurować cenowo ze sklepowymi średniakami. Rozczarowaniem też jest konstrukcja samego telefonu, gdyż jest to model 5 wsadzony w plastikową obudowę. Nawet ja nie mam wątpliwości, że Apple w ten sposób rozwiązało problem kiepskich ramek w modelu 5. Model 5c dostarcza też pola do wielu zgryźliwych uwag pod swoim adresem. Dyskusyjne są kolory, w jakich pojawił się telefon oraz dyskusyjny jest futerał, jaki Apple zaprojektowało do 5c i w jakim wielu dopatruje się resztek po butach Crox. Choć zakup iPhone 5c uważany był za kontrowersyjne posunięcie, przyznam, że jest to jeden z najtrwalszych telefonów, jakie Apple zrobiło. Od dnia premiery jest używany przez mojego syna (miał wówczas 9 lat) i mimo rozmaitego traktowania, nie widać na nim nawet najdrobniejszych śladów ciężkiego życia, jakiego przyszło mu doświadczyć. Zgodnie z deklaracjami Apple, plastik zastosowany w obudowie telefonu jest bardzo odporny na zarysowania.

Więcej emocji wzbudzał model 5s, uważany za najlepszy telefon w historii Apple. Stoi za tym olbrzymi skok jakościowy w stosunku do modelu 5, ale także wydajnościowy. Apple zastosowało swój własny procesor Apple A7, który oferował wydajność na poziomie procesorów używanych w komputerach. Był to zarazem pierwszy, 64‑bitowy procesor użyty w telefonie. Konkurencja szybko wyśmiała pomysł stosowania 64‑bitowego procesora w telefonie, po czym szybko zaczęła montować 64‑bitowe układy we własnych konstrukcjach. Znamienna była wypowiedź dyrektora firmy Qualcomm — Ananda Chandraskhera:

Drugą nowinką w 5s, szeroko obśmiewaną przez konkurencję była identyfikacja użytkownika za pomocą linii daktyloskopijnych. Sugerowano wówczas, że funkcja ta sprawi, iż wiele osób oprócz telefonu straci też palec. Rzeczywistość na szczęście okazała się bardziej łaskawa dla użytkowników iPhone 5s, a Touch ID jest obecny także w wielu telefonach konkurencji.

Wraz z modelami 5c i 5s pojawia się kontrowersyjny iOS 7. Zmienia się całkowicie wygląd systemu iOS, za którego wyglądem stoi Jonathan Ive. Apple porzuca skeumorfizm, czyli naśladowanie przedmiotów rzeczywistych. Zastępuje go układ symboliczny, okraszony półprzeźroczystościami i mocno dyskusyjnymi kolorami. Wiele osób twierdzi, że to porażka designu, a jego twórca - Ive, musiał coś brać podczas projektowania. Dziś już system nie razi tak, jak kilka lat temu, co wynika z przyzwyczajeń. Jednak jeśli porównać go ze starym, poczciwym iOS to… jakoś do niego nie tęsknię, choć uważam, że dawniej każda ikonka była sztuką.

iOS 7 to dalsza rozbudowa istniejących już funkcji oraz dodawanie nowych — np. AirDrop umożliwiający szybką wymianę plików między urządzeniami iOS, a także między iOS i OS X. Zacieśnia się współpraca telefonu z komputerem i tabletem, dzięki chmurze iCloud. Telefon staje się niezwykle użytecznym dodatkiem komunikacyjnym do komputera Apple, wizja współpracy PowerBooka serii 500 z telefonem, jakby wróciła.

Szóstki... i piątki też.

2014 roku Apple ponownie prezentuje dwa nowe modele - iPhone 6 i 6 Plus. Jest to kolejna zmiana designu telefonu, dla jednych lepsza, dla innych gorsza. Na szczęście bryła telefonu jest… ładna. Apple chce walczyć o popularność na olbrzymim, chińskim rynku, na którym największą popularnością cieszą się telefony z dużym wyświetlaczem. Dlatego też model 6 zostaje wyposażony w wyświetlacz 4.7” o rozdzielczości 1334 × 750, a model 6 Plus w wyświetlacz 5.5” o rozdzielczości 1920 × 1080. W nowych telefonach pojawiają się nowsze podzespoły i nowy procesor Apple A8.

Wraz z telefonami pojawia się iOS 8, umożliwiający wyświetlanie widgetów, lepszą współpracę z iCloud oraz komputerami Apple. Szczególnie wygodnymi są funkcje umożliwiające kontynuację pracy rozpoczętej na innym urządzeniu z iOS lub OS X.

W 2015 roku pojawiają się odświeżone wersje telefonu - iPhone 6s i 6s Plus. Poza nowszymi podzespołami, nowością jest funkcja 3D Touch, która uzależnia reakcję iOS i aplikacji od siły i czasu dotknięcia wyświetlacza. Sporych rozmiarów telefony nie przypadają wszystkim do gustu. Apple niejako dla nich prezentuje też nieco mniejszy iPhone SE, o którym skrótowo można powiedzieć, wnętrze 6s w obudowie z 5s.

W zeszłym roku Apple zaprezentowało iPhone 7 i 7 Plus i była kolejna generacja telefonów Apple, jakże mocno różniąca się od telefonu zaprezentowanego 9 stycznia 2007 roku.

Nie mam wątpliwości, że premiera iPhone'a z 9 stycznia 2007 roku miała ogromny wpływ na rozwój telefonii komórkowej przez kolejne 10 lat. Jest to data warta zapamiętania nie tylko przez Apple, bo Apple o niej świetnie pamięta. To właśnie dlatego, każdy nowy telefon Apple, jeszcze zanim zaloguje się do sieci i pobierze z niej aktualną datę i godzinę, wyświetla na swoim ekranie datę 9 stycznia 2007 roku.