Czym jest kopia zapasowa i dlaczego warto z niej korzystać

Każdy komputer czy smartfon może ulec awarii, takiej wynikającej z uszkodzenia, jak i takiej, która jest efektem ataku wirusów. W takiej sytuacji jako użytkownicy musimy mierzyć się z naprawą sprzętu, a często i utratą danych zapisanych na dysku. Jednak przed tą drugą konsekwencją jesteśmy w stanie się zabezpieczyć. Jednym ze skutecznych sposobów jest tworzenie kopii zapasowych.

Kopia zapasowa (ang. backup) to kopia danych przechowywanych na urządzeniach lub w systemach informatycznych. Tworzy się ją w celu zabezpieczenia przed ich utratą lub uszkodzeniem. Kopia zapasowa może być wykonywana regularnie, aby zminimalizować ryzyko utraty danych w przypadku awarii sprzętu, ataku złośliwego oprogramowania (np. wirusów), błędów użytkownika lub innych nieprzewidywalnych zdarzeń.

Kopia zapasowa może obejmować różne rodzaje danych, takie jak pliki użytkowników, bazy danych, systemy operacyjne lub konfiguracje systemowe czy dane z poczty e-mail. Idealnym rozwiązaniem jest tworzenie jej w sposób cykliczny, np. codziennie w godzinach nocnych, co 4 godziny czy na zamknięcie tygodnia pracy.

Istnieje wiele metod tworzenia kopii zapasowych. W zależności od potrzeb i możliwości należy wybrać tę, która najlepiej spełni nasze oczekiwania. Jednym z lepszych rozwiązań jest automatyzacja – dzięki automatycznemu zapisowi nie będziemy musieli myśleć o tym, a tym samym zniknie ryzyko, że zapomnimy zapisać kopię zapasową w odpowiednim momencie.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

1. Kopia zapasowa na nośnikach fizycznych: dane są zapisywane na nośnikach takich jak dyski twarde, pendrive'y, płyty DVD lub dyski zewnętrzne.
2. Kopia zapasowa w chmurze: dane są przechowywane na zdalnym serwerze lub w usługach chmurowych, co zapewnia dostęp do kopii zapasowych z dowolnego miejsca z dostępem do internetu.
3. Kopia zapasowa na serwerze sieciowym: dane są kopiowane na specjalnie przeznaczone serwery w sieci firmowej lub na serwerach zdalnych.
4. Kopia zapasowa systemowa: kopie zapasowe obejmują system operacyjny wraz z danymi, co pozwala na przywrócenie całego systemu w razie awarii.

Który sposób jest najlepszy? Każdy ma swoje wady i zalety, warto jednak pamiętać, że zapisywanie kopii zapasowych na zewnętrznych nośnikach nie wyklucza ryzyka awarii. W takim wypadku skorzystanie z rozwiązań chmurowych może jeszcze bardziej zmniejszyć ryzyko.

Zanim ustalimy harmonogram zapisywania kopii zapasowych i znajdziemy odpowiednie miejsce na ich przechowywanie, warto zapoznać się z rodzajami kopii i wybrać tworzenie takich, które najlepiej zabezpieczą nasze dane.

Na pierwszy ogień weźmy pełną kopię zapasową. Obejmuje ona wszystkie dane, które należy zabezpieczyć. Jest to najbardziej kompletny rodzaj kopii zapasowej, ale może być czasochłonny i zajmować dużo miejsca na nośniku. Przywracając dane z pełnej kopii zapasowej, mamy dostęp do wszystkich danych w jednym miejscu.

Kolejnym rodzajem jest kopia zapasowa różnicowa. Zapisuje ona tylko te dane, które zmieniły się od chwili ostatniej pełnej kopii zapasowej. Oznacza to, że jest bardziej oszczędna pod względem miejsca na nośniku niż pełna kopia zapasowa, ale przywracanie może być bardziej czasochłonne, ponieważ wymaga najpierw przywrócenia ostatniej pełnej kopii, a następnie wszystkich zmian od tego momentu.

Do wyboru mamy jeszcze kopię zapasową przyrostową. W czasie jej tworzenia zapisywane się tylko te dane, które zmieniły się od ostatniej kopii zapasowej, niezależnie od rodzaju (pełna, różnicowa lub przyrostowa.). Jest najbardziej oszczędna pod względem miejsca na nośniku, ale przywracanie jej będzie najbardziej skomplikowanym procesem, ponieważ wymaga odtworzenia ostatniej pełnej kopii zapasowej i wszystkich kolejnych kopii przyrostowych.

Kopia zapasowa pełna polega zaś na tworzeniu pełnej kopii zapasowej codziennie. Jest to stosunkowo prosty sposób zapewnienia, że masz dostęp do najnowszych danych, ale wymaga więcej miejsca na nośniku i jest bardziej czasochłonny niż inne metody.

Szczególnym rodzajem kopii zapasowych jest kopia systemowa. Obejmuje zarówno system operacyjny, jak i dane użytkownika. Przydaje się, gdy chcemy przywrócić cały system po awarii sprzętu lub innym poważnym problemie.

Proces przywracania kopii zapasowej może być różny w zależności od narzędzi i oprogramowania, które używasz, oraz od rodzaju kopii zapasowej. Dlatego zawsze warto zapoznać się z dokumentacją swojego konkretnego rozwiązania do tworzenia kopii zapasowych i przywracania danych oraz regularnie testować proces przywracania, aby upewnić się, że jesteś przygotowany na ewentualne awarie.

Szczególnym środowiskiem, w którym dbanie o bezpieczeństwo danych jest istotne, jest biznes. Tworzenie kopii zapasowych w firmie jest niezbędne nie tylko ze względu na ryzyko utraty danych, ale też konsekwencje w działaniu przedsiębiorstwa, jakie ta strata może powodować. Ważnym aspektem jest również obowiązek ochrony danych klientów, jaki spoczywa na przedsiębiorcy. Odpowiednie zabezpieczenie w sytuacji kryzysu może uchronić firmę również przed konsekwencjami prawnymi wynikającymi z naruszenia RODO.

W dzisiejszym dynamicznym środowisku biznesowym ochrona danych jest kluczowym elementem prowadzenia firmy. Utrata danych może być spowodowana przez wiele czynników, takich jak błędy ludzkie, klęski żywiołowe czy ataki cybernetyczne, a skutkiem mogą być nie tylko straty finansowe, ale też utrata reputacji. W odpowiedzi na te wyzwania, przedsiębiorstwa mają do wyboru wiele zaawansowanych rozwiązań. Tworzenie regularnych kopii zapasowych to krok podstawowy, ale równie istotne jest korzystanie z rozwiązań chmurowych oraz Disaster Recovery. Usługi DR pozwalają skrócić czas przywracania systemów do działania, minimalizując przestój w działaniu, natomiast chmura umożliwia przechowywanie danych w bezpieczny sposób, zapewniając jednocześnie dostępność i skalowalność. Dzięki temu firmy są lepiej przygotowane na różnorodne scenariusze, chroniąc nie tylko swoją reputację, ale także przyszłość swojego biznesu. - Maria Tepper, ekspertka T-Mobile Polska.

Złotym standardem bezpieczeństwa w firmie jest zasada 3-2-1. Zgodnie z nią każde przedsiębiorstwo powinno przechowywać 3 kopie zapasowe, w dwóch lokalizacjach, w tym 1 poza siedzibą firmy. Takie zabezpieczenie ma na celu zachowanie ciągłości działania biznesu bez względu na negatywne sytuację, w których może się znaleźć.

Korzystanie z kopii zapasowych jest kluczowym elementem zapewnienia bezpieczeństwa działania naszych danych. Ważne jest, aby regularnie aktualizować kopie zapasowe i przechowywać je w bezpiecznym miejscu, aby w razie potrzeby można było je przywrócić. Czy warto robić kopie zapasowe? Nawet jeśli wydają się zbędne, nie powinniśmy rezygnować z ich tworzenia. Nigdy nie wiadomo, kiedy nastąpi awaria, a regularne zapisywanie kopii zapasowej powinno stać się nawykiem.