Taito Type X — szaleństwo rodem z Japonii

Nostalgia... Dzieciaki dorastające w latach 90. w Polsce pamiętają pewnie ile czasu tracili w salonach gier, gdzie do co popularniejszych automatów ustawiały się kolejki. Każdy chciał pograć, wyśrubować jak największy wynik, przejść jak najwięcej bez straty cennego życia, no i najważniejszy dylemat jak przekonać rodziców by dali trochę więcej kasy na żetony. Bardzo miłe wspomnienia. Dzisiaj takie salony gier zazwyczaj spotykamy w kurortach turystycznych. Znajdują się tam jednak zazwyczaj maszyny pamiętające złoty okres lat 90.

Jeśli popatrzymy na USA tam salony gier przeżywają swoją drugą młodość za sprawą pasjonatów retro-grania i arcade. Istnieje tu naprawdę duży rynek zbytu na stare maszyny arcade jak i na tzw. customy czyli maszyny robione na zamówienie często z kilkoma systemami gier jednocześnie(PS3, XBOX360, MAME, Arcade PCB).

Szukając jednak innowacji musimy zawędrować do Kraju Kwitnącej Wiśni czyli jakże by inaczej Japonii. To tam salony arcade nieprzerwanie osiągają gigantyczną popularność. Powstają tu wciąż nowe systemy oraz istnieje chyba największa scena arcade przebijająca nawet tę z USA. Kompletny klasyczny automat w stanie idealnym kosztować może nawet kilkanaście tysięcy dolarów. Skupimy się jednak na nowych systemach, a konkretnie Taito Type X.

Taito

Taito to firma z długoletnim stażem na rynku arcade, pierwsze maszyny oparte na ich systemie pojawiły się w 1973 roku. Firma nie próżnowała i przez cały czas ukazywały się coraz to nowsze i mocniejsze Arcade System Board (jednostka główna maszyny arcade). Ostatnim modelem jest wydany w 2004 roku Taito Type X. Oczywiście doczekał się on przez lata kilku rewizji. I warto tutaj zaznaczyć wszystkie jego wersje są dalej w sprzedaży.

Taito Type X/X+ › Taito Type X2 › Taito Type X3

ASB Taito oparta jest na podzespołach i architekturze PC oraz sterowana przez system Windows. Przez lata w TTX zmieniało się prawie wszystko.

Pierwsza wersja posiadała Intel Celeron 2.5 GHz z możliwością wymiany na Pentium 4 3.0 GHz, za grafikę odpowiadała karta ATI Radeon 9600 SE 128 MB, którą na samym końcu zastąpiła ATI Radeon X700 PRO 256MB. Dźwięk to znany wszystkim AC'97, a całość dopełniała pamięć DDR266 256MB, którą można było zwiększyć do 2 GB DDR400. Dodatkiem jakiego nie znajdziemy w normalnym PC było złącze JAMA (odpowiedzialne za podłączenie ASB z osprzętem w budzie automatu) oraz złącze klucza zabezpieczającego Secure Key. Oczywiście płyta główna wyposażona została także w standardowe złącza PC lecz wymagane do działania było podłączenie płyty I/O przez złącze JAMA. Nośnikiem gier był dysk twardy, na którym znajdował się system i gra. Występowały wersje z kilkoma grami na dysku. Wszystkim sterował Windows XP Embedded.

Druga rewizja – Taito Type X2 była w stosunku do wersji podstawowej sporym skokiem wydajności. To na nią pojawiły się cudowne gry w 3D. Dostępne były wersje z 3 trzema różnymi procesorami. Podstawowym był Celeron D 352. Następnie ukazała się wersja z  Pentium 4 651, a na końcu Intel Core 2 Duo E6400, który pokazywał już całą moc drzemiącą w drugiej rewizji. Jeśli chodzi o grafikę to nabywca mógł wybierać pomiędzy ATI Radeon (tu do wyboru x1600Pro lub x1300LE) lub NVIDIA GeForce (tu do wyboru były 7900GS, 7600GS, 7300GS). W stosunku do poprzedniej wersji ta obsługiwała oprócz klasycznej rozdzielczości VGA także rozdzielczości HD do 1080p (z czego producenci gier chętnie korzystali). Za dźwięk odpowiadał wbudowany w płytę główną Realtek HD 7.1. Pamięć RAM to DDR2 667/800 MHz a wspierane ilości to 512 MB, 1GB i 4GB. Tu także znajdowało się złącze JAMA i Secure Key oraz komplet złącz znanych z PC. Dalej wymagane było podłączenie płyty I/O poprzez JAMA. Za sterowanie całym sprzętem odpowiadał Windows XP Embedded SP2. Nośnikiem tak jak wcześniej był dysk twardy na którym gra zintegrowana była z system operacyjnym. Trzeba tu zaznaczyć, że ta wersja Taito Type X byłą i jest zdecydowanie najpopularniejsza. Do dnia dzisiejszego Taito sprzedaje tę wersję.

Taito Type X3 czyli trzecia rewizja to tak naprawdę głównie upgrade wersji X2. Pomimo, że  tak jak w poprzednich wersjach gry dostarczane są na dysku twardym z systemem to X3 jest sprzedawane w konfiguracjach pod konkretne gry. Sercem są procesory Intela z rodziny Sandy Bridge – Core i3 2120, Core i5 2400 oraz Core i7 2600. Klient do wyboru ma dwie karty graficzne - AMD Radeon HD 6770 lub NVIDIA GeForce GTX 560Ti. Dźwięk to zintegrowana karta HD 7.1, natomiast pamięci RAM to popularne DDR3 w maksymalnej ilości 16GB. Całością zarządza Windows Embedded Standard 7 64bit lub Windows XP Embedded SP3 32bit. Do dziś na X3 ukazały się tylko 2 gry, a sam system nie zbiera najlepszych opinii.

Oprócz trzech głównych wersji Taito Type X istnieją jeszcze dwie wersje głównie do maszyn barowych - Taito Type X7 i Taito Type X Zero

Arcade Cabinet

Jak już wcześniej zostało wspomniane najpopularniejszy obecnie ASB Taito to X2 i na nim oparta jest większość maszyn arcade sprzedawanych w Japonii. Najbardziej powszechne są Viewlix. Maszyny te charakteryzują się smukła budową, panoramicznymi ekranami, dobrym nagłośnieniem oraz specjalnie wyprofilowanym i umiejscowionym pulpitem sterowania, tak aby gracz mógł siedzieć przy nim na normalnym fotelu. Cechą charakterystyczną maszyn Viewlix jest kształt obudowy, który przypomina wielkie krzesło.

Type X2 jest też bardzo dobrą platformą dla tzw. customów. Buduje się tego całkiem sporo i kupno ich na japońskich portalach aukcyjnych nie jest problemem (choć ceną przewyższają fabryczne modele, a z wyglądu najczęściej przypominają Viewlixa).

Gry

Najwięcej gier oczywiście znajdziemy na X2 i X/X+. Najważniejsze gry z punktu widzenia gracza spoza Japonii to:

The King Of Fighters (KOF XIII, KOF XII, KOF Maximum Impact Regulation A)

BlazBlue (Calamity Trigger, Continuum Shift I i II, Chrono Phantasma)

Persona 4 Arena

Battle Fantasia

Arcane Heart (2 i 3)

Samurai Shodown: Edge of Destiny

Raiden (III i IV)

Super Street Fighter IV Arcade Edition (ver. 2010 i ver. 2012)

Half-Life 2: Survivor

Trouble Witches

Skullgirls

Mała ciekawostka związana z grami na system Taito. W 2014 roku Capcom wyda na już przecież nie najnowszego Taito Type X2 Ultra Street Fightera IV.

Sposoby na Type X w naszym domu

[list] [item]Pierwsza i najdroższa opcja to kupno gotowej maszyny arcade z grami lub tylko samej ASB oraz sprowadzenie jej do Polski. Koszt będzie wysoki około 20 tys. zł. Koszt samej ASB (w zależności od wersji i ilości gier) waha się między 1,5 tys. zł do nawet kilku tysięcy złotych. Do tego potrzebna jest jeszcze buda, sterowanie, monitor i nagłośnienie.[/item][item]Na naszej drodze do własnej maszyny napotykamy problem prawny, 90% gier przeznaczonych jest tylko rynek japoński i sprowadzenie ich gdziekolwiek indziej to łamanie licencji.[/item]

[item]Druga opcja jest całkiem legalna, gdyż większość gier dostępnych jest na konsole obecnej generacji i spokojnie można je zakupić w sklepach producentów. Na podstawie konsol możemy zbudować także automat custom - koszt to około 8 tys. zł w wypadku zakupu lub 5 tys. zł gdy zbudujemy go sami.[/item] [item]Trzecia opcja jest w pełni nielegalna. W związku z tym, że Type X oparty jest na architekturze PC, dość szybko znaleźli się ludzie próbujący uruchomić gry na swoich domowych komputerach. Problemem okazało się złamanie Secure Key i napisanie odpowiedniego programu, który emulował by inicjacje płyty I/O (JAMA) oraz umożliwiał podpisanie zwykłych klawiszy. Zabezpieczenia udało się złamać i na zwykłym komputerze można uruchomić około 30 gier z Taito Type X/X+/X2. Gry działają płynnie nawet na słabszych konfiguracjach. Jeśli posiadamy monitor i zakupimy Arcade Stick to mamy już taką namiastkę maszyny arcade. Na podstawie PC można zbudować całkiem mocną maszynę arcade, koszt trudno obliczyć, ponieważ wszystko zależne jest od konfiguracji komputera. Przypominam, że pobranie i granie w gry z TTX na zwykłym PC jest nielegalne! Łamiemy prawo![/item][/list]

Choose your destiny

Oczywiście Taito Type X i jego rewizje to nie jedyne systemy arcade dostępne aktualnie na rynku. Z aktualnie produkowanych warto wspomnieć jeszcze o systemach Segi i Namco, które w przeciwieństwie do Type X produkowane są głównie w oparciu o podzespoły konsol obecnej generacji PS3 i X360. Choć i Sega romansuje z architekturą PC. Przy wyborze konkretnego systemu decydujące będzie to jakich gier oczekujemy. Taito to gry z długim rodowodem arcade, więc głównie bijatyki i scrollowane strzelanki. Jeśli tylko tego oczekujemy wybierając Type X nie zawiedziemy się. O systemach Segi w przyszłym tekście.

Z serii o maszynach arcade dotąd ukazały się:

Taito Type X - szaleństwo rodem z Japonii

SNK Neo Geo - potęga dwóch wymiarów

Sega NAOMI - New Arcade Operation Machine Idea