OpenOffice.org w praktyce - edytor tekstu

OpenOffice.org jest pakietem biurowym, w skład którego wchodzi m.in. program do pisania (Writer), arkusz kalkulacyjny (Calc) oraz aplikacja do tworzenia prezentacji (Impress). Odpowiadają one programom Word, Excel i PowerPoint znajdującym się w pakiecie Microsoft Office. OpenOffice.org jest aktualnie rozwijany przez firmę Oracle, która rozprowadza go na wolnej licencji - oznacza to, że jest on dostępny całkowicie za darmo zarówno do użytku domowego jak w firmie. OpenOffice.org został w całości przetłumaczony na język polski, dysponuje polskojęzycznym słownikiem ortograficznym i synonimów oraz funkcję podkreślania błędów znalezionych w tekście. OpenOffice.org jest dostępny w wielu wersjach dostosowanych do niemal wszystkich popularnych platformy takich jak Windows, (m.in. XP, Vista i 7) Linux czy Mac OS X. Pakiet nie zajmuje dużo miejsca na dysku i bez problemów działa także na starszych komputerach.

Pakiet OpenOffice.org pobrać z naszego vortalu - znajduje się on w dziale PROGRAMY -> Biuro -> Pakiety biurowe. Na potrzeby niniejszego artykułu wybraliśmy wersję dla Windows, gdyż z tego systemu korzysta najwięcej użytkowników. Po instalacji i uruchomieniu przywita nas okienko informacyjne w którym możemy wybrać potrzebny nam w danym momencie program. W niniejszym artykule skupimy się na edytorze tekstów, toteż klikamy w ikonkę "Dokument tekstowy".

Ekran powitalny pakietu OpenOffice.orgWriter - podstawowe ustawieniaTuż po uruchomieniu Writera naszym oczom ukazuje się pusta, biała karta - przestrzeń naszej pracy - oraz przyciski menu pomagające szybko dotrzeć do najczęściej używanych opcji. Układ poszczególnych opcji nie odbiega znacząco od tego, do czego przyzwyczaiły nas konkurencyjne edytory tekstów, dlatego osoby pracujące wcześniej z tego typu programami nie powinny mieć problemów z obsługą aplikacji. Wspomnieliśmy już o polskim słowniku ortograficznym i synonimów - Writer posiada ponadto dostosowane do naszego języka zasady autokorekty i korektor gramatyczny. Poza podkreślaniem błędów Writer może je poprawiać jeden po drugim w oknie - wystarczy wcisnąć F7 a pojawi się nam znajome narzędzie poprawiania pisowni.

Sam proces tworzenia dokumentów jest banalnie prosty, piszemy tekst, klawiszem TAB możemy robić wcięcia w nowym akapicie, a wszelkie zmiany w czcionkach wykonujemy identycznie jak w każdym edytorze tekstu - zaznaczamy myszką dany fragment i zmieniamy jego kolor, krój oraz wielkość czcionki, dodajemy podkreślenie, pogrubienie i kursywę, możemy także zmienić wyrównanie.

Często przy pisaniu dłuższego raportu bądź referatu szef bądź wykładowca narzuca nam niektóre ustawienia doukmentu, takie jak interlinia (odległość miedzy linijkami) czy marginesy. Interlinię możemy łatwo zmienić zaznaczając cały dokument (służy do tego znany z wielu aplikacji skrót klawiszowy CTRL+A) i klikając prawym klawiszem myszy na zaznaczonym tekście. Z kolei ustawienia marginesów są dostępne po wybraniu z tego samego menu podręcznego opcji "Strona...." - w oknie, które nam się pokaże po jej wybraniu możemy także zmienić orientację dokumentu (pozioma/pionowa).

W dłuższej pracy wskazane jest także numerowanie stron oraz stosowanie nagłówka i/lub stopki. Jak to zrobić w Writerze? By numer strony zawsze był na swoim miejscu i nie przemieszczał się w miarę pisania przez nas tekstu, powinniśmy umieścić go w stopce lub nagłówku. W tym celu wybieramy z menu pozycję Wstaw -> Stopa -> Domyślnie. Program automatycznie przeniesie kursor w pole stopki. Teraz wystarczy wybrać z menu opcję Wstaw -> Pola -> Numer strony. W podobny sposób możemy do nagłówka lub stopki wstawić także datę, godzinę czy liczbę stron w dokumencie. Możemy także wpisać w nagłówek i stopkę dowolny własny tekst oraz łatwo zmienić czcionkę w tych elementów - czynimy to identycznie jak z resztą tekstu, zaznaczamy wybrany fragment i możemy zmienić krój, wielkość i kolor czcionki.

W czasie pisania rozbudowanych tekstów jesteśmy zmuszeni do korzystania z przypisów. W Writerze mamy dostęp do dwóch rodzajów przypisów - dolnych i końcowych. By wstawić jeden z nich, ustawiamy kursor w tym miejscu tekstu, gdzie ma pojawić się numer przypisu i wybieramy z menu Wstaw -> Przypis dolny/przypis końcowy... a następnie wybieramy w wyświetlonym oknie rodzaj przypisu i klikamy OK.

Wstawiamy przypis A co gdy chcemy zrobić zestawienie danych? Najprościej przedstawić to w formie tabelki. By ją wstawić, najprościej kliknąć w przycisk wstawiania tabeli i wybrać interesującą nas ilość kolumn i wierszy. Po wstawieniu tabeli możemy ją dostosować do naszych potrzeb. Poszczególne krawędzie komórek możemy przesuwać myszką. Przy użyciu paska narzędzi tabeli, który pokaże się nam po jej wstaniu możemy zmieniać obramowanie wybranych komórek. Z kolei klikając prawym klawiszem myszy na tabelkę i wybierając z rozwijanego menu pozycję Tabela uzyskamy dostęp do właściwości całej tabelki, w tym interesującej nas zakładki Krawędzie, gdzie możemy kompleksowo ustawić obramowanie.

A co z obrazkami? Gdy potrzebujemy umieścić w naszej pracy jakaś grafikę, możemy to zrobić we dwojaki sposób. Najprościej obrazek skopiować (np. ze strony internetowej) i wkleić w żądanym miejscu. Drugi sposób to wstawienie grafiki zapisanej na komputerze bądź na dowolnym nośniku - czynimy to wybierając z menu Wstaw -> Obraz -> Z pliku...

Wstawianie obrazków w Writerze jest banalnie proste Łatwo można także dodać do naszego dokumentu równania matematyczne. W tym celu z menu Widok wybieramy Paski narzędzi -> Wstaw i klikając na trójkącik w prawym, górnym rogu dokujemy dodatkowy pasek na stałe do menu. Teraz wystarczy kliknąć na przycisk √a, który otworzy nam edytor równań, gdzie swobodnie stworzymy wybraną przez nas funkcję matematyczną. Poszczególne symbole i znaki zostały podzielone na kategorie. By ułatwić tworzenie równań, pod ich graficznym zapisem znajduje się wersja tekstowa, zrozumiała dla edytora. Gdy nabierzemy wprawy, możemy tworzyć formuły właśnie korzystając z tego zapisu.

Writer domyślnie zapisuje dokumenty w formacie .ODT. Takie pliki bez problemu otworzymy m.in. w Wordzie wchodzącym w skład pakietu biurowego Microsoft Office 2007 z dodatkiem SP2. Ponadto możemy zapisać nasz dokument m.in. w formacie .DOC oraz .DOCX - są to domyśle formaty programu Word 2003 oraz Word 2007. Jeżeli chcemy w przyszłości pracować nad naszym tekstem, zapiszmy go w domyślnym formacie.

Writer obsługuje wiele formatów - my radzimy korzystać z domyślnego .ODT Problemy z kompatybilnością plików zapisanych w różnych programach od dawna były bolączką użytkowników pakietów biurowych. Różnice w interpretacji plików występują już między poszczególnymi wersjami programu Microsoft Word - gdy spróbujemy przenosić pliki między pakietami Office i OpenOffice.org, problem będzie narastał. Dlatego kiedy chcemy już gotowy dokument dać do oceny bądź wydrukowania, najbezpieczniej zapisać go w formacie PDF. Zagwarantuje to nam, że osoba, która uruchomi nasz dokument u siebie, zobaczy na ekranie dokładnie to samo co my. Writer umożliwia nam bardzo proste zapisanie naszego dokumentu do pliku PDF poprzez wybranie z menu Plik -> Eksportuj jako PDF... W nowym oknie, które nam się pokaże, klikamy OK i zapisujemy gotowego PDF-a.

Możemy w prosty sposób utworzyć z naszego dokumentu plik PDF Gdy przyjdzie nam wydrukować nasz dokument, możemy po prostu kliknąć w ikonkę drukarki. Gdy chcemy uzyskać dostęp bardziej szczegółowych opcji z menu wybieramy Plik -> Drukuj... bądź wciskamy kombinację klawiszy Ctrl + P.

Opcje drukowania Gdzie po pomoc?Writer udostępnia użytkownikom polskojęzyczną pomoc. Jest ona dostępna z menu Pomoc > Pomoc OpenOffice.org lub po wciśnięciu klawisza F1. W oknie pomocy możemy bez trudu odnaleźć porady związane z wykonywaniem różnych czynności oraz opis działania większości opcji, ustawień i funkcji.

Obszerna poskojęzyczna pomoc - praktyczny dodatekA jeśli nie Writer...Jak wykazaliśmy w niniejszym artykule, Writer może być ciekawą i co najważniejsze - bezpłatną alternatywą dla użytkowników domowych. Możemy w nim bez przeszkód napisać pracę magisterską bogatą w ilustracje bądź raport z tabelkami i przypisami. Jeżeli jednak jesteśmy przyzwyczajeni do Worda 2007, bo korzystamy z niego w pracy bądź na uczelni i trudno nam się obejść bez interfejsu "wstążki", możemy skorzystać z ciekawej oferty Microsoftu i za mniej niż 300 zł kupić pakiet Office 2007 dla Użytkowników Domowych. Znajdziemy w nim cztery aplikacje - Word, Excel, Power Point i OneNote - a licencja pozwoli nam zainstalować je na maksymalnie 3 komputerach w domu. Kupując i aktywując Office 2007 pomiędzy 5 marca a 30 września 2010 zyskamy także darmową aktualizację do wersji 2010, której premiera zaplanowana jest na czerwiec 2010. Pamiętajmy jednak, że edycja dla Użytkowników Domowych pozwala na tworzenie dokumentów wyłącznie w celach niezarobkowych - w przeciwieństwie do bezpłatnego OpenOffice.org.