Dilbert + Apple = Motorola StarMax

W poprzednim wpisie "Atakują Klony" poświęconym klonom Apple, opisałem klony najbardziej "przebojowego" producenta klonów - Power Computing. Power Computing miał świetny marketing, świetne reklamy sprawiające, iż firma była rozpoznawalna i oferowała niezłe komputery w przyzwoitej cenie. Power Computing ciągle ulepszał i przyspieszał dostępną platformę.

Zupełnie inaczej do tematu podeszła Motorola. Motorola otrzymała zgodę na produkcję klonów bardzo późno, bo w lutym 1996 roku. Z uwagi na wspólną współpracę przy tworzeniu procesorów PowerPC i platformy referencyjnej do PowerPC, Motorola postanowiła stworzyć własną płytę główną przy współpracy z Apple. W czerwcu 1996 roku kilku inżynierów Motoroli, przeniosło się do San Jose na 8 tygodni, by wraz z Apple stworzyć nową architekturę - "Tanzania".

Apple zaprezentowało tylko jeden model komputera, opartego na architekturze "Tanzania" - PowerMac 4400. Był on jednak tak "bez polotu", iż obiecałem sobie, że nigdy nie będę miał z nim nic wspólnego i udało mi się nie mieć z nim kontaktu do dziś. A był tak paskudny, że nawet nie umieszczam jego zdjęcia.... (i tak pewnie większość z was zaraz obejrzy go teraz w necie... nie warto).

Motorola przy projektowaniu swojego klona Apple wyszła z założenia, iż powinien on korzystać z tańszych urządzeń peryferyjnych dostępnych dla komputerów PC (monitor, mysz i klawiatura), powinien być atrakcyjny cenowo, funkcjonalny, łatwy do rozbudowy i ... nie brzydki. Z takich założeń powstała Motorola StarMax.

Oferta Motoroli była bardzo przejrzysta i obejmowała dwie grupy komputerów. Wersja typowo domowa oraz wersja profesjonalna.

Tanzania

"Tanzania" była pomyślana jako platforma dla budżetowego komputera domowego. Przewidywała zastosowanie procesora PowerPC 603 lub PowerPC 604e przylutowane na stałe do płyty głównej, możliwość instalacji do 160 MB Ram, 3‑5 slotów PCI, opcjonalnie pamięć cache L2. Płyta główna miała być taktowana stałą prędkością 40 MHz. W komputerze zastosowano także kontroler IDE zamiast SCSI.

StarMax 3000

Linia StarMax 3000 była przeznaczona głównie dla użytkowników domowych. Komputery występowały w obudowach typu desktop lub tower i muszę przyznać, iż obudowy te były nieco ładniejsze niż produkty Power Computing. 17 września 1996 roku pojawia się StarMax 3000/160.

Procesor: PowerPC 603e taktowany 160 MHz Szyna systemowa: 40 MHz L2 Cache: 256 KB z możliwością zamiany na 512 KB Pamięć RAM: 3 sloty na pamięć DIMM 168 pin do 160 MB Ram. Kontroler mógł zaadresować dwie kości po 64 MB i jedną 32 MB. Grafika: 1 MB pamięci graficznej w wersji desktop lub 2 MB pamięci graficznej w wersji Tower z możliwością rozbudowy do 4 MB pamięci VRAM przy użyciu dodatkowych kości. Dysk: 1.2 GB (desktop) 2.5 GB (Tower) IDE Napęd: CD‑Rom x4 (IDE), stacja dysków 1.44 MB Porty:

3 sloty na karty PCI (desktop) 5 slotów na karty PCI (Tower) 1 port monitora VGA 1 port ADB 2 port PS/2 1 port na zewnętrzne SCSI (DB‑25) 2 porty serial kompatybilne z Geoport (Serial RS‑422) Audio In/Out 16 bit stereo

• StarMax 3000/160 z 16 MB w wersji desktop kosztował 1600 USD
• StarMax 3000/160 z 32 MB w wersji tower kosztował 1800 USD

Komputery nie posiadały karty sieciowej Ethernet, miały jednak zewnętrzny modem 28.8

Na początku października 1996 roku pojawia się StarMax 3000/200 w wersji desktop i tower. Komputer w wersji desktop sprzedawany był z modemem 28.8 w cenie 2000 USD natomiast wersja tower sprzedawana była albo z modemem lub miała kartę sieciową 10Base-T i sprzedawana była w cenie odpowiednio 2200 USD i 2400 USD.

Początkiem listopada 1996 roku do ofert trafia StarMax 3000/180 desktop (1600 USD), StarMax 3000/180 tower (1900 USD) oraz StarMax 3000/240 tylko wersja tower (2500 USD lub 2800 USD) w zależności od wyposażenia. StarMax 3000/240 miał standardowo 4 MB pamięci graficznej.

Apple w listopadzie 1996 roku prezentuje PowerMaca 4400/160 w cenie (1600 USD) z monitorem, klawiaturą i myszką, a w lutym 1997 roku pojawia się PowerMac 4400/200 w cenie 1700 USD.To jedyny model Apple oparty na architekturze "Tanzania".

Komputery StarMax 3000 produkowano do czerwca 1997 roku.

StarMax 4000

StarMax 4000 był także oparty na architekturze "Tanzania" jednak adresowany był do bardziej profesjonalnych użytkowników. Komputer posiadał procesor PowerPC 604e co także podnosiło jego cenę. Komputer występował w wersji tower i desktop. Obudowy analogiczne jak w StarMax 3000. We wrześniu 1996 roku do sprzedaży trafia StarMax 4000/160 i StarMax 4000/200.

Warto zwrócić uwagę na pionowe położenie kart PCI

Procesor: PowerPC 604e taktowany 160/200 MHz Szyna systemowa: 40 MHz L2 Cache: 512 KB Pamięć RAM: 3 sloty na pamięć DIMM 168 pin do 160 MB Ram. Kontroler mógł zaadresować dwie kości po 64 MB i jedną 32 MB. Grafika: 1 MB pamięci graficznej w wersji desktop lub 2 MB pamięci graficznej w wersji Tower z możliwością rozbudowy do 4 MB pamięci VRAM przy użyciu dodatkowych kości. Dysk: 1.2 GB (desktop) 2.5 GB (Tower) IDE Napęd: CD‑Rom x8 (IDE), stacja dysków 1.44 MB

Porty: Ethernet 10Base-T 3 sloty na karty PCI (desktop) 5 slotów na karty PCI (Tower) 1 port monitora VGA 1 port ADB 2 port PS/2 1 port na zewnętrzne SCSI (DB‑25) 2 porty serial kompatybilne z Geoport (Serial RS‑422) Audio In/Out 16 bit stereo

• StarMax 4000/160 z 32 MB w wersji desktop kosztował 2600 USD
• StarMax 4000/160 z 32 MB w wersji tower kosztował 3000 USD
• StarMax 4000/200 z 32 MB w wersji desktop kosztował 3200 USD
• StarMax 4000/200 z 32 MB w wersji tower kosztował 3600 USD

W czerwcu 1997 roku redakcja EverMac przeprowadziła wywiad z Dale Blankenship, który był jednym z inżynierów oddelegowanych do San Jose przez Motorolę.

Tanzania II

Architektura "Tanzania II" została opracowana na początku 1997 roku. Istotną modyfikacją w stosunku do "Tanzanii" było przyspieszenie taktowania płyty głównej do 50 MHz. Podobnie jak u poprzedniczki, taktowanie było stałe. Drugą, bardziej istotną zmianą było zastosowanie układu graficznego z akceleracją 3D ATI Rage II+ na płycie głównej. Nie zlikwidowano jednak wady poprzedniej architektury, polegającej na limicie obsługiwanej pamięci RAM do 160 MB. Apple nie zastosowało tej architektury w swoich produktach, występowała ona tylko w klonach Apple.

StarMax 5000

Linia StarMax 5000 była bezpośrednim następcą StarMax 3000 i adresowana była głównie do użytkowników domowych.

Procesor: PowerPC 603e taktowany 225/250/275/300 MHz Szyna systemowa: 50 MHz L2 Cache: 512 KB Pamięć RAM: 3 sloty na pamięć DIMM 168 pin do 160 MB Ram. Grafika: ATI Rage II+ 2 MB pamięci graficznej w wersji desktop z możliwością rozbudowy do 4 MB pamięci VRAM przy użyciu dodatkowych kości. Wersja Tower była sprzedawana z 4 MB pamięci VRAM. Dysk: 2.5 GB lub 4.3 GB IDE Napęd: CD‑Rom x16 (IDE), stacja dysków 1.44 MB

Porty: Ethernet 10Base-T 3 sloty na karty PCI (desktop) 5 slotów na karty PCI (Tower) 1 port monitora VGA 1 port ADB 2 port PS/2 1 port na zewnętrzne SCSI (DB‑25) 2 porty serial kompatybilne z Geoport (Serial RS‑422) Audio In/Out 16 bit stereo

• StarMax 5000/225 z 32 MB w wersji kosztował 2000 USD
• StarMax 5000/250 z 32 MB w wersji kosztował 2300 USD
• StarMax 5000/275 z 32 MB w wersji kosztował 2800 USD
• StarMax 5000/300 z 32 MB w wersji kosztował 2900 USD

W ofercie byłą też wersja StarMax 5000/300 ze 128 bitowym akceleratorem grafiki 3D TwinTurbo, która kosztowała 3400 USD.

IMS Twin Turbo 128

Wyniki testów przeprowadzonych przy użyciu programu SpecMark 2000

Do sprzedaży trafił też model StarMax 5500/200 w którym zastosowano procesor PowerPC 604e taktowany 200 MHz. Pozostałe parametry były takie same jak w StarMax 5000/200. Sprzedawano go w cenie 3000 USD.

Cobra

Architektura "Cobra" stanowiła kolejny krok w rozwoju klonów Motoroli. Na tej architekturze Motorola zbudowała komputer wyposażony w nowy procesor PowerPC 750 (lepiej znany jako PowerPC G3) na prostej do wymian karcie ZIF. Zmieniono także obudowę komputera, który występował tylko w wersji Tower. Apple nigdy nie wykorzystało tej architektury.

StarMax Pro 6000

Nowy komputer zaprezentowano w czerwcu 1997 roku. StarMax 6000 był przeznaczony dla profesjonalnego użytkownika.

Procesor: PowerPC G3 taktowany 233/266MHz. Szyna systemowa: 66 MHz L2 Cache: 512 KB taktowna 133 MHz L3 Cache: 1 MB taktowana 66 MHz Pamięć RAM: 4 sloty na pamięć DIMM 168 pin do 1 GB Ram. Grafika: karta graficzna ATI 3D Rage II+ 4 MB pamięci graficznej z możliwością rozbudowy do 8 MB pamięci VRAM. Dysk: 2 GB Ultra SCSI Napęd: CD‑Rom x24 (SCSI), stacja dysków 1.44 MB

Porty: Ethernet 10Base-T 5 slotów na karty PCI 1 port monitora VGA 1 port ADB 2 port PS/2 1 port na zewnętrzne SCSI (DB‑25) 2 porty serial kompatybilne z Geoport (Serial RS‑422) Audio In/Out 16 bit stereo

Wersja 233 MHz miała kosztować 3900 USD natomiast wersja 266 MHz miała kosztować 4600 USD. Seria StarMax 6000 miała trafić do sprzedaży jesienią 1997 roku, jednak nigdy do sprzedaży nie trafiła. Motorola sama zrezygnowała z licencjonowania komputerów Macintosh 11 września 1997 roku, jednak swoją licencję udostępniła kilku innym dystrybutorom Apple którzy stosowali płyty "Tanzania" oraz dosyć często "brandowane" obudowy Motoroli.

[list] [item]ComputerWarehouse - którego komputery różniły się od oryginalnych StarMaxów tym, iż montowano w nich kartę audio Korg 1212 Digital Audio Recording i napęd ZIP. Komputery te były oparte na procesora PowerPC 603e i 604e taktowanymi 200 MHz i 240 MHz (jeden model). Miały też ciekawe nazwy modeli - Stanford, Harvard, New York, Manhattan, Nashville, Hollywood, Boston, Rome, Paris, Cannes.

ComputerWarehouse oferował też model "B‑Machine" który miał dwa dyski twarde, na jednym był Mac OS na drugim BeOS. ComputerWarehouse produkował klony klonów od września do 31 grudnia 1997 roku.[/item] [item]Centralen Norrland - produkowało brandowane klony StarMax'a na terenie Szwecji od marca do września 1997 roku. Były to trzy modele z procesorem PowerPC 604e 160 i 200 MHz, przy czym 160 występowało tylko w wersji desktop (obudowa Motoroli) a 200 w wersji desktop i tower (tower był projektem Centralen Norrland.[/item]

Tower Centralen Norrland

[item]International Computer - produkował klony StarMaxa we własnych obudowach i sprzedawał je na terenie Francji od czerwca 1997 roku do września 1998 r. Był to jeden model z 603e/240 oraz 3 modele z 604e/240 różniące się tylko konfiguracją.[/item] [item]Shaye - sprzedawało klony StarMaxa w dokładnie takich samych obudowach i konfiguracjach. Komputery oparte były na płycie "Tanzania" i "Tanzania II". Były to komputery skierowane głównie do osób zajmujących się obróbką video, gdyż dodawano do nich karty do edycji video - Pinnacle Miro DC‑30 Video Capture.

Pinnacle Miro DC-30

Co ciekawe miały one interesujące nazwy: Chetach 200 (Mac OS X 10.0), Puma 200 (Mac OS X 10.1), Jaguar 200 (Mac OS X 10.2), Panther 200 (Mac OS 10.3), Tiger 200 (Mac OS X 10.4), Leopard 200 (Mac OS X 10.5), Lynx 200. Komputery sprzedawano na terenie Anglii w okresie od stycznia do września 1997 r.[/item] [item]MacWay - produkował jeden model brandowanego StarMaxa 4000/200 i sprzedawał go na terenie Francji w okresie od stycznia do września 1997 r.[/item] [item]ComJet - sprzedawał na terenie Niemiec klony StarMax'ów z kartami graficznymi MacPicasso 520/4 MB w okresie od września 1997 r. do lutego 1998 roku.[/item] [item]RedBox - sprzedawało na terenie Anglii klon StarMax'a 4000/200 z kartą graficzną - Number Nine Imagine 4 MB w okresie od lutego do listopada 1997 r.[/item] [item]APS Technologies - sprzedawało klony StarMaxów na terenie USA w swoich własnych obudowach.[/item] [item]Amerykańska firma Marathon robiła serwery z klonów StarMax. W 1998 roku jeszcze produkowała serwery na płycie "Tsunami" z procesorem G3 250/275/300 MHz Wersja z G3/300 MHz kosztowała od 5200 do 6000 USD.[/item][/list]

Komputery Motoroli cieszyły się dosyć duża popularnością, choć użytkownicy zarzucali im, iż są zbyt głośne.

Motorola na swoje komputery dawała 5 lat gwarancji, co było niespotykane w tamtym okresie, dziś chyba także.

Gdyby ktoś poczuł się zagubiony udostępniam moją podręczną tabelę (DT - desktop, MT - Tower).

A na sam koniec pozwolę sobie przytoczyć fragmenty wspomnianego już, wywiadu z Dale Blankenship. Wywiad miał miejsce w czerwcu 1997 roku i chyba daje też ciekawy obraz na plany Motoroli i problemy Apple w tamtym okresie. Przeprowadziła go redakcja Everymac.

Dale Blankenship pracował w Dziale Informatyki Motoroli przez około 10 lat, brał udział przy pracach nad płytami VME łączności (płyty do zastosowań serwerowych), a następnie brał udział przy projektowaniu karty procesora Motoroli 88000. Później przeszedł do projektu PowerPC i systemów AIX i NT. Praca nad płytą "Tanzania" była jego pierwszym poważnymy kontaktem z Mac OS, a to była dość duża zmiana w stosunku do znanego mu świata Unix.

Mówi się, że Motorola wprowadzi większy nacisk na wzornictwo przemysłowe w następnej linii StarMax. Czy to prawda?

Staramy się aby typowe elementy rozbudowy (pamięć, CPU, PCI karty) były łatwiej dostępne do wymiany niż obecnie ma to miejsce w naszych komputerach. Apple miało kilka przykładów komputerów, które umożliwiały bardzo łatwy dostęp do podzespołów i były proste w rozbudowie, jednak są one bardzo drogie. Nasze obecne komputery spełniają nasze założenia aby kosztowały około 2000 dolarów ale wiemy, że nie są tak łatwe do rozbudowy, jak byśmy chcieli.

Czy są jakieś plany na multi-procesorową platformę PowerPC ?

Jednym z wymogów dla systemu multi-procesorowego jest dobra współpraca procesora z pamięcią Cache L2. Obecne rozwiązanie Cache L2 jest dobre dla systemów jedno-procesorowych. W architekturze multi-procesorowej, procesory muszą mieć taki dostęp do pamięci podręcznej, aby każdy z procesorów miał dostęp do własnej pamięci podręcznej w tym samym czasie. Wiele mówi się o takich rozwiązaniach dla PowerPC, ale żadne z nich nie pojawiło się jeszcze na rynku. Bez rozwiązania tego problemu, każdy procesor spędza większość czasu czekając na inny procesor aby uzyskać dostęp do pamięci cache. Istniejące wieloprocesorowe platformy posiadają architekturę Master-Slave nie są prawdziwymi symetrycznymi systemami wieloprocesorowymi, w których każdy procesor jest równorzędny i każdy może uruchomić dowolny kod. W obecnych systemach Master-Slave, to aplikacja musi być przystosowana do obsługi maszyn wieloprocesorowych, aby uzyskać jakiekolwiek przyspieszenie. W systemie symetrycznych, nie ma to znaczenia. Kolejnym wymogiem jest duża ilość szybkiej pamięć ( do 1 GB). Ludzie, którzy chcą taki wieloprocesorowy komputer są najczęściej grafikami, które mają ogromne pliki do edycji w  Photoshopie lub Quarku. Więc to powinna być pamięć SDRAM o prędkości co najmniej 80 MHz, ale są pewne poważne problemy z integralnością sygnału przy tak dużej ilości pamięci RAM pracującej z tą prędkością. Tak, chcielibyśmy zrobić taka wieloprocesorową platformę, ale nie będzie jej jeszcze na MacWorld w tym roku.

Co z laptopem kompatybilnym z Mac OS ?

Jest to jeden obszar, w którym Apple konsekwentnie odmawia udzielenia licencji. Jeśli spojrzeć na ich ceny w porównaniu do cen Wintel laptopów, można zrozumieć, dlaczego. Tutaj w Tempe w Arizonie, nie mamy doświadczenia z systemami przenośnymi zasilanymi baterią. Ale jest wiele osób, które mają tego rodzaju doświadczenie, które już nie pracują dla firmy, która buduje laptopy dla Apple.

Jak Motorola postrzega ogólną kondycję rynku Mac OS w porównaniu o do sytuacji z przed sześciu miesięcy ?

Cóż, nie mogę mówić do Motoroli, ale osobiście uważam, że wciąż jest to prężny rynek. Doszliśmy do porozumienia z Apple w sprawie licencji na Mac OS w przyszłości, a także w sprawach związanych z systemami PPRP (Platforma Referencyjna PowerPC). Jest to jeden z aspektów, który daje Apple dodatkowe dochody na sfinansowanie bieżącego rozwoju systemu operacyjnego, ale nie podnosi znacząco naszych kosztów na rynku. Myślę, że mamy teraz też bardziej realistycznej oceny naszej zdolności do udziału na rynku niż na samym początku, gdy ocenialiśmy go zbyt optymistycznie. I tylko szkoda, że Mac OS nie jest bardziej widoczny. Możecie być zaskoczeni liczbą reklam wykonanych na systemach Mac OS. Powiedziano mi, że reklamy firmy "Jeep" zrealizowane przez Frisbee zostały zrobione na komputerze Mac, tak jak seria reklam dla "another computer vendor", które przedstawiają niesamowitą grafikę z wnętrza komputera. Jednym z argumentów przemawiających za tym, że producenci komputerów kompatybilnych z Macintoshem są ważnymi partnerami dla Apple jest to, że poprawiają oni postrzeganie systemu Mac OS jako stabilnego systemu z długoterminowym wsparciem. Część z tego, co działo się w Apple jest samospełniającymi się przepowiedniami, tj. "Jako użytkownik, obawiam się, kłopotów Apple więc nie będę kupować ich maszyny". Użytkownik jest krytycznie nastawiony do Apple i myślę, że inni producenci, a Motorola w szczególności, pomogą odzyskać zaufanie do tej platformy.

Zgadzam się, że Mac OS oraz procesor PowerPC, potrzebuje więcej reklamy. Jak Motorola chciałaby pomóc w poprawie tej sytuacji ?

Cóż, jeszcze raz powtórzę, nie jestem oficjalnym rzecznikiem Motorola. Nie mam odpowiednich kompetencji w firmie umożliwiających rozwiązanie tego problemu. Osobiście uważam, że powinno być więcej informacji, gdzie Mac OS jest niezastąpiony. (Na przykład, wskazać, że magazyny i czasopisma dotyczące Windows składane i przygotowane są na komputerach Mac !!! Sieć StarMax.Net zawiera wiele informacji od byłych użytkowników Wintel, którzy są zaskoczeni, jak szybko i łatwo można skonfigurować i korzystać z systemu Mac OS. Komentarze typu "skonfigurowałem komputer, wgrałem oprogramowanie, podłączyłem się do sieci i mogłem korzystać z FTP w kilka godzin. Wszystko to na komputerze Wintel zajmowało cały dzień !" pojawiają się dosyć często. Myślę jednak, że głównym problemem Apple jest utrzymanie programistów. Wiem, że Apple nie zawsze było w tym dobre. To może być wielki problem, ale jeśli nie będę miał możliwości uruchamiania programów których potrzebuję, nie kupię tego komputera. Jeśli komputery się nie sprzedają dobrze, deweloperzy rezygnują z pisania na tą platformę, a spirala się nakręca.

Firma Apple słynie z wesołej atmosfery. Jak można opisać życie w Motoroli ?

Nie jesteśmy aż tak "zabawni", jak Apple. Przez dwa miesiące pracowałem w Apple, tak więc wiem z pierwszej ręki. Motorola jest znacznie większą, znacznie starszą firmą. Choć dział komputerowy Motoroli jest mniejszy niż Apple to w Motoroli obowiązuje inna kultura korporacyjna. Na przykład, Motorola nigdy nie sponsorowała piwa przy okazji spotkań na terenie firmy. U nas również nie ma pracowników, którzy żonglują podczas obiadu. Mimo to, lubię pracować w Motoroli, a pracuję tu już około 10 lat.

Żonglowanie?

Tak, było około pięciu facetów uprawiających żonglerkę. Było to w czasie lunchu w głównym kampusie w Cupertino. Myślę, że po prostu robili to dla zabawy. Mieli kije, które wyglądają trochę jak kręgle i robili indywidualną oraz grupową żonglerkę. Brakowało im tylko kul do gry w kręgle lub pił łańcuchowych albo płonących pochodni.

Czyli wasi inżynierowie przypominają bardziej Dilberta ?

Nie noszę krawata. Mój pies nie spiskuje, by przejąć władzę nad światem (a przynajmniej nic o tym nie wiem !). A tak poważnie, jak we wszystkich stereotypach jest w tym trochę prawdy. Jednak w Dilbercie jest równie wiele przesady. To mój ulubiony komiks.