Rzut okiem na ReactOS

Słowem wstępu

Kilka słów o ReactOS

ReactOS to system rozwijany na zasadach open source (i tym podobnych) przez Fundację ReactOS, od roku 1998 roku. 2 lata wcześniej, po wydaniu Windows 95, grupka programistów zaczęła tworzyć FreeWin95, jednakże kłótnie dotyczące projektu skazały go na klęskę. Dlatego w 1998 roku powstał ReactOS, system oparty o jądro zbliżone funkcjonalnością do NT, pisanym samodzielnie, bez opierania się o kod Microsoftowego systemu. Aktualna wersja systemu to 0.3.15, jednakże co dzień wydawane są wersje testowe (z ang. Trunk) na serwerze SVN. System wydawany jest w kilku wersjach : • Live – pozwala przetestować system bez instalacji, dostępny po angielsku, posiada wszystkie te funkcje które są dostępne w zainstalowanej wersji, oprócz aplikacji zarządzającej oprogramowaniem • Instalacyjnej (nazywana boot) – pozwala tylko zainstalować system, można włączyć język polski oraz posiada aplikację zarządzającą oprogramowaniem zainstalowanym w systemie (wspomniana wyżej) ReactOS w wersji 0.3.15 jest jeszcze w fazie alfa (wersje z linii 0.5.x i wyższe będą dopiero w fazie beta) , co oznacza że system nie nadaje się do codziennego użytku – można go testować na przykład w wirtualnej maszynie. Z wersji na wersję system zyskuje na stabilności, ciągle dodawane są nowe funkcje i technologie, a dzięki współpracy z projektem wine, możliwe jest dodawanie funkcjonalności w łatwiejszy sposób. Obraz systemu i platforma testowa Ja do testów wybrałem wersję instalacyjną, gdyż przy okazji można przetestować działanie aplikacji, bez problemów z działaniem systemu (przy wersji live byłoby to niemożliwe). Instalacyjny obraz systemu zajmuje 76,2 MB i można pobrać go TU.

Platforma testowa

• VirtualBox • RAM : przydzielone 1024 MB

Instalacja

Po zamontowaniu w maszynie wirtualnej obrazu instalacyjnego systemu i włączeniu maszyny wirtualnej najpierw zobaczymy komunikat „Press any key to boot from CD”, co oznacza, że mamy wcisnąć dowolny przycisk, by uruchomić instalator systemu ,a po chwili oczekiwania pojawi się ekran instalatora ReactOS.

Wybieramy język (w moim przykładzie polski), i wciskamy Enter. Przywita nas komunikat instalatora, bardzo zbliżony do tego z systemów z rodziny Windows (szczególnie tego z xp, potem instalator systemu wyewoluował w graficzny) .

Wciskamy Enter, tak jak przy Instalacji Windows XP, co poprowadzi Nas do następnego okna. Informuje on o ograniczeniach, jakie nakłada na nas aktualna wersja instalatora :

• Obsługuje tylko jedną partycję podstawową na dysku
• Nie może skasować partycji podstawowej z dysku , jeśli znajduje się na nim także partycja rozszerzona
• Nie może skasować partycji rozszerzonej, jeśli istnieje na dysku więcej niż jedna tego typu partycja
• Nie sprawdza poprawności systemu plików

Po zapoznaniu się z powyższymi ograniczeniami, wciskamy Enter po raz kolejny. Następny ekran, który Nam się ukaże to ustawienia sprzętu (Komputer, ekran, klawiatura i jej układ). Jakąkolwiek z opcji można zmienić wybierając ją strzałkami w górę i w dół, a następnie wciskając Enter i wybierając inną opcję odpowiadającą naszym preferencjom. Wciskamy Enter, gdy zakończymy zmianę ustawień.

Kolejny ekran znowu przywołuje wspomnienia z instalacji Windows – jest to konfiguracja partycji.

W sytuacji, gdy mamy nieprzydzielone miejsce na dysku na żadną partycję – po prostu ją tworzymy, wciskając klawisz D. Ukaże nam się kolejne okno, w którym wpisujemy w MB jaki rozmiar ma mieć nowa partycja oraz zatwierdzając wybór klawiszem Enter. W przypadku posiadania już utworzonej partycji po prostu wybieramy którąś z nich (jeśli jest ich kilka) i wciskamy Enter. Naszym oczom ukaże się kolejny etap instalacji – formatowanie partycji. Wygląda ono prawie identycznie jak w tym z Windows XP – tylko w tym wypadku zamiast możliwośći formatowania partycji do systemu plików NTFS, oddano Nam możliwość formatowania partycji do … systemu plików EXT2 ! W związku z tym instalator daje nam 5 opcji wyboru :

• Formatowanie do systemu FAT standardowe
• Formatowanie do systemu FAT szybkie
• Formatowanie do systemu EXT2 standardowe
• Formatowanie do systemu EXT2 szybkie
• Zachowanie partycji bez zmian

Po wyborze opcji, zatwierdzamy ją klawiszem Enter, oraz na kolejnym ekranie także wciskamy ten klawisz, by zacząć procedurę formatowania partycji. W przypadku ostatniej opcji nie musimy tego robić. Po formatowaniu partycji ukaże Nam się pytanie o folder, do którego mają być skopiowane pliki systemu – domyślnie jest to „\ReactOS” – nie zmieniając ustawień, wciskamy Enter. Po tej procedurze rozpocznie się kopiowanie plików.

Kopiowanie trwa 1‑2 minuty, a po nim zostaniemy zapytani o miejsce instalacji bootloadera (programu wczytującego system operacyjny). Mamy cztery opcje :

• Wgrać bootloader na dysk twardy (MBR i VBR)
• Wgrać bootloader na dysk twardy (tylko VBR)
• Wgrać bootloader na dyskietkę
• Pominąć instalację bootloadera

Osobiście odradzam wybór tej czwartej, gdyż uniemożliwia ona uruchomienie zainstalowanego systemu. W moim przypadku wybieram pierwszą opcję. Po tym wyborze wciskamy Enter, a potem znów Enter, by zrestartować komputer (maszynę wirtualną). Po restarcie maszyny ukaże Nam się wybór opcji uruchomienia systemu :

W moim przypadku wybrałem opcję pierwszą, gdyż nie potrzebne są mi funkcje Debugowania – chcę pokazać działanie systemu, a nie debugować go. Wciskamy Enter potwierdzając wybór. Po chwili ukaże się ekran wczytywania systemu :

Po chwili oczekiwania wyświetli nam się kreator. Tym razem kolejne kroki przedstawię w punktach, by oszczędzić miejsce : • Klikamy przycisk Dalej, by kontynuować konfigurację zainstalowanego systemu. • Kolejny krok to informacja, z pomocy jakich projektów ReactOS korzysta, oraz informacje o Licencji (przycisk Pokaż GPL…). Klikamy Dalej. • Kolejny ekran jest dobrze znany z Windows – Nazwa i organizacja – wystarczy wpisać samo nazwę, jeśli tego nie zrobimy, wyświetli się komunikat, że powinniśmy to zrobić; Klikamy Dalej. • Kolejny krok to ustawienie nazwy komputera oraz hasła administratora. Hasło można pozostawić puste, jednakże ze względów bezpieczeństwa lepiej je ustawić – powinno mieć przynajmniej osiem znaków, ale nie więcej niż 14 i : zawierać duże, małe litery oraz liczby i znaki specjalne (typu @ czy & lub !). Klikamy Dalej. • Kolejny krok to ustawienia regionalne i układu klawiatury – najczęściej konfigurator dobrze je wykrywa, więc nie ma potrzeby wprowadzania zmian. By się upewnić, że ustawienia są dobrze wprowadzone, klikamy na przycisk Ustaw… obok odpowiednich zdań. Klikamy Dalej, jeśli zakończymy to sprawdzanie. • Kolejny ekran to ustawienia strefy czasowej – jeśli jest ona źle ustawiona, zmień ją. Klikamy Dalej. • Nastąpi rejestracja składników – poczekaj cierpliwie. Po zakończeniu kliknij przycisk Koniec, by zrestartować maszynę. Po restarcie maszyny i wyborze opcji uruchamiania, ukaże Nam się pulpit systemu ReactOS :

Na pulpicie znajduje się sześć ikon : • Kosz – niezbędna ikona na pulpicie, przenoszone są tam pliki usuwane przez użytkownika • Mój komputer – Kolejny ważny element pulpitu – zawarta jest tam lista dysków oraz skrót do Panelu sterowania • Moje dokumenty – folder z prywatnymi plikami użytkownika • Moje miejsca sieciowe – Folder dobrze znany użytkownikom systemów z rodziny Windows – zawiera listę wszystkich komputerów w sieci. • Menedżer aplikacji ReactOS – Aplikacja zarządzająca zainstalowanym oprogramowaniem i aktualizacjami systemu, ale także pozwala zainstalować nowe aplikacje oraz je usuwać • Wiersz poleceń – dobrze znane z Windows cmd (command), czyli konsola Na dolnym pasku start znajduje się kilka ikon – pierwsza z nich to Minimalizuj wszystko, która pozwala na minimalizację wszelkich okien na pasek start, a druga to skrót do ReactOS Explorer – menedżera pliku, który odgrywa tu także rolę powłoki (Explorer.exe). Obok tych dwóch ikon znajdują się liczby 1 i 2 – oznaczają one pulpit. Oznacza to, że możemy korzystać z więcej niż jednego pulpitu, a by się przełączyć między jednym a drugim, wystarczy kliknąć przycisk 1 lub 2. Na drugim końcu paska znajduje się strzałka do rozwijania wszystkich ikon w menu start – znajduje się tam tylko jedna ikona – związana ze dźwiękiem.

Personalizacja pulpitu

Pulpit możemy ozdobić, np.  tapetą. Możemy tego dokonać klikając drugim przyciskiem myszy na pusty obszar pulpitu i wybierając z menu kontekstowego Właściwości.

Na zakładce Pulpit mamy do wyboru cztery tapety i piątą opcję – brak. Możemy też skorzystać z własnej tapety klikając przycisk Przeglądaj… . Jeśli chcemy określić położenie tapety – zrobimy to za pomocą listy rozwijanej Położenie, w której mamy do wyboru do środka, rozciągnięcie, sąsiadująco. Mamy też możliwość wyboru kolorowej tapety za pomocą przycisku Kolor. Na zakładce Wygaszacz ekranu możemy ustawić tytułowy wygaszacz – niestety w tej chwili nie ma żadnego przeinstalowanego wygaszacza. Jest tam także dostępna opcja Zasilanie… która pozwala ustawić schemat zasilania (ustala czas wygaszania monitora, dysku twardego oraz hibernacji). W zakładce Hibernacja, możemy włączyć obsługę tej opcji, jeśli chcemy. Kolejna zakładka właściwości to Wygląd. Na niej możemy wybrać motyw graficzny interfejsu i schemat kolorów – jest dostępny tylko motyw Classic Theme. Schematów kolorów do wyboru mamy z 20, jednakże ich nazwy ze względu na problemy z wyświetlaniem są wyświetlane „z krzaczkami”. W zakładce tej mamy także dwa przyciski – Efekty i Zaawansowane. Pod tym pierwszym kryje się okno Efekty, które pozwala na użycie efektu przejścia dla menu i etykiet narzędzi. Drugi przycisk prowadzi do okna Ustawienia zaawansowane, w którym możemy ustawiać kolory dla ponad 20 różnych elementów pulpitu – pasków tytułowych, pasków przewijania czy okien komunikatu. Ostatnia zakładka – Ustawienia, pozwala na ustawienie rozdzielczości ekranu oraz ilości kolorów. Przycisk Zaawansowane wyświetla okno, gdzie w zakładce Ogólne możemy zmienić rozmiar czcionek i ustawić jak system ma się zachowywać przy zmianie ustawień ekranu (np. rozdzielczości). Dwie pozostałe zakładki w tym oknie dotyczą Karty Graficznej (Karta GPU) oraz Monitora. Ze względu na brak sterowników zainstalowanych w systemie, wyświetlane są nazwy <unknown> . Gdy zakończysz personalizację – wciśnij klawisz Zastosuj, a potem OK.