Niewidomi użytkownicy komputerów i narzędzia open source

Bez wzroku też da się korzystać z komputera i to w zakresie niewiele mniejszym, niż czynią to użytkownicy widzący. Praca bezwzrokowa wygląda co prawda nieco inaczej, ale efekty są podobne. Zamiast myszki - klawiatura, zamiast rzutu okiem na ekran - mozolne odczytywanie treści za pomocą mowy syntetycznej. Z biegiem czasu użytkownik nabiera wprawy i jest równie (lub uczciwie mówiąc - prawie równie) szybki, jak widzący. Ale do tego potrzebne są odpowiednie narzędzia, w tym przede wszystkim program do odczytu ekranu (ang. screenreader) i syntezator mowy.

Takie oprogramowanie jest bardzo drogie i nie dla każdego dostępne cenowo. Oczywiście - także w tym segmencie można znaleźć "witaminki", ale przecież nie o to chodzi. Dlatego ruch open source zainteresował się także tym obszarem oprogramowania. Zainteresował się stosunkowo późno, ale za to skutecznie.

Wśród niewidomych użytkowników komputerów dominującym jest system operacyjny Windows i to właśnie na ten system powstaje najwięcej oprogramowania specjalistycznego. Alternatywą dla komercyjnych programów jest NVDA - NonVisual Desktop Access. Program jest oczywiście zupełnie za darmo, a dodatkowo zlokalizowany (tłumaczenie na język polski) i wyposażony w syntezator mowy Espeak mówiący po polsku. Syntezator także jest open source i jest stale rozwijany. Do wyboru mamy program w wersji instalacyjnej lub przenośnej do uruchamiania z pendrive'a. Radzę wypróbować.

A co z Linuksem? Ten system w Polsce jest wciąż bardzo egzotyczny, a wynika to z ciągle niewielkiej dostępności. Chociaż może nieco przesadzam... Od bardzo wielu lat rozwijane są projekty BRLTTY i Speakup, które dają dostęp do konsoli, a wraz ze środowiskiem graficznym Gnome dostarczany jest program odczytu ekranu Orca ze wspominanym wcześniej syntezatorem Espeak. Wciąż jednak narzędziom tym daleko do jakości tych z systemu Windows, chociaż postęp jest dostrzegalny. Kto chciałby wypróbować, niechaj w konsoli wpisze "orca i pobawi się przez chwilę.

Ruch open source w końcu zauważył tę grupę użytkowników komputerów, jaką są osoby niewidome. Pojawia się coraz więcej i coraz lepszych aplikacji, więc można w przyszłość patrzeć z nadzieją.