Mały komputer na AM1, Mini ITX

Przed zakupem

Ostatecznie wybrałem AM1. Dlaczego? Przewidywałem następujące zalety AM1:

• niskie zużycie prądu (25W a 53 lub 35W Intela)
• bez problemu mieści się w mITX
• nieco niższy koszt zakupu
• cicha praca
• teoretycznie o wystarczającej wydajności do planowanych zastosowań (edytor tekstu, przeglądarka, poczta)
• za jakiś czas wymiana na coś nowego a ten jako mały komputerek do TV, kuchni, NAS, czy inne cudo :)
• czar nowości

Dostrzegałem wady względem 1150:

• mniejsza moc
• dużo mniejsze możliwości rozbudowy, właściwie zerowe (aktualizacja - AMD zapowiedziało, że będą wychodzić nowe APU pod slot AM1
• możliwe kłopoty wieku szczenięcego, sterowniki, itp.

Mój mini ITX

Komputer został złożony dla żony, która najczęściej korzysta z przeglądarki i edytora tekstu. Komputer miał być ładny.

• procesor AMD Athlon 5350 AM1 BOX
• płyta główna MSI AM1I
• pamięć GoodRam DDR3 PLAY 4096MB PC1600 BLACK CL9 *)
• dysk SSD GoodRam C50 60GB
• obudowa IN-WIN 60W zewnetrzny zasilacz DIC0104

*) Uwaga! Ta pamięć nie współpracowała z płytą - w trybie tekstowym ok, w trybie graficznym pojawiała się od razu dyskoteka na ekranie. Pomogła wymiana pamięci na 2x2GB Kingstona HyperX blue.

Po zakupie

Płyta bez problemu zmieściła się do obudowy. Nie można skorzystać z listwy do montażu dysku - przeszkadza wiatraczek procesora. Przy dysku SDD to jednak żaden problem. Płytkę z elementami zasilającymi montujemy pod kątem 90 stopni względem płyty głównej, na boku obudowy. Komputer uruchomił się od razu, wszystko ładnie wykrył, itd. Przy próbie instalacji Ubuntu od razu dyskoteka na ekranie przy wejściu w tryb graficzny. Sprawdzanie innych dystrybucji, zasilania, grafiki, itd. Pomogła zamiana pamięci - te które kupiłem są sprawne, ale "gryzą" się z AM1I od MSI. Przy okazji przetestowałem złącze graficzne - karta PCI Express na GeForce 6600 bez problemu zaskoczyła. Jednak do obudowy IN‑WIN 60W nie zmieści się żadna karta graficzna, zapomnijcie. Także dla karty graficznej potrzebny jest mocniejszy zasilacz niż 60W, podczas testów komputer był bez obudowy, na zasilaczu 600W. Jest za to złącze Mini PCI Express do którego można podpiąć np. kartę Wi‑Fi - zmieści się w obudowie.

Użytkowanie

Po zainstalowaniu Ubuntu jedna z pierwszych rzeczy to przełączenie na sterowniki grafiki producenta - koniecznie. Wskazana jest także konfiguracja BIOS - włączenie zaawansowanej regulacji wiatraczka i ustawienie minimalnych obrotów, np. na 12,5%. Spowoduje to, że komputer jest bezgłośny. Żona wcześniej nie korzystała z Linuxa, chciała Windowsa. Stwierdziłem, że Windows nie zająć, nie ucieknie i spróbujemy najpierw na Ubuntu. Pierwszym wyzwaniem było podmontowanie na stałe dysku sieciowego NAS - instalacja cifs i kilka linijek w fstab załatwiło sprawę (proste, ale dla przeciętnego użytkownika może być już nie do przejścia). Komputer ma niewielki dysk, wszystkie dokumenty, zdjęcia są na dysku sieciowym. To duża pomoc - mogą być przeglądane, edytowane z dowolnego urządzenia w domu. Podobnie bez większego problemu działał Wine dla kilku prostych programów "specjalistycznych", z których małżonka korzysta. Konfiguracja radzi sobie z kilkoma otwartymi kartami przeglądarki, ale widać pewne drobne opóźnienia przy przełączaniu, mniejszą responsywność - w porównaniu do "dużego" komputera o kilkukrotnie większej wydajności. Nie jest to dla mnie czy żony problem. Filmiki na youtube w 1080 działają bardzo płynnie, ale były uruchamiane na natywnej rozdzielności monitora 1680x1050. Z gier uruchomiłem OpenArena - śmiga z dużymi ustawieniami oraz FTL - tutaj oczywiście też bez problemów. Civilization V nie odważyłem się instalować, czekanie na turę przeciwnika zapewne "chwilkę" by potrwało.

Reasumując

Po tygodniu użytkowania jestem zadowolony. Sprzęt ma wystarczającą moc do przeglądania kilku stron w kartach, youtube, edytora tekstu, itd. Ubuntu sprawdza się. Mam porównanie z dużym komputerem HP na 1150 53W i W8.1 - intel jest szybszy w codziennych zastosowaniach. Jeśli nie zależy Ci na niskim zużyciu prądu, ciszy, planujesz większy budżet, chcesz rozbudowywać sprzęt - bierz intela. Jeśli chcesz mieć malutką czarną skrzyneczkę, bezgłośną, na której spokojnie posiedzisz na Internecie, a po kilku latach wymienisz na coś nowego - pomyśl o AMD AM1.

PS.

Koszt całego komputerka - obudowa i wnętrzności to ok. 800zł (bez monitora i peryferyjnych). Jeśli ktoś ma nieco niższy budżet to można oszczędzić biorąc inny dysk i pamięć.

Sprawdziłem "domowym" miernikiem zużycie prądu (bez monitora):

• 1.0W gdy wyłączony,
• 10W pulpit Ubuntu
• 27-30W obciążenie "100%" grafiki (benchmark Heaven DX11 na OpenGL, sterowniki własnościowe, 1680x1060 na minimalnych ustawieniach ok. 6 klatek/s)
• 25.5W obciążenie "100%" CPU (std benchmark)
• 20-30W (średnio 25W) dla youtube 1080i na 1680x1060; płynne odtwarzanie
• 31-34W (średnio 33W) dla youtube 1080i otwarte dwa okna - jedno standardowy rozmiar drugie standardowo powiększone okno, widoczne oba filmy; płynne odtwarzanie przy sporadycznym skakaniu
• 34-37W (średnio 36,5W) dla j.w. + obciążenie "100%" grafiki (benchmark Heaven w oknie); łącznie widoczne 2 okna youtube i 1 benchmark = youtube skacze

PS. PS. Odpaliłem na tym sprzęcie Windows 7 Starter (wiem, że dziwny wybór). System ten na "dzień dobry" obcina pamięć do maksymalnie 2 GB. Przeprowadziłem testy po zainstalowaniu najnowszych sterowników od AMD. Wydajność w Heaven DX11 na DX11 i ustawienia minimalne - zaskoczenie - tylko ok. 1 kl/s szybciej niż w przypadku Ubuntu i własnościowych sterowników. Możliwe, że przycięcie ilości pamięci swoje też zrobiło.