Aktywne monitory studyjne z system ich automatycznego kalibrowania do pomieszczenia

Wujek Google mile mnie zaskoczył. Lepiej od niektórych komentatorów zrozumiał treść poprzedniego wpisu. Poruszyłem nietypowe zagadnienie i szukałem także informacji, by dać adekwatne linki. Wygenerowałem tym inny rodzaj wyskakujących reklam i przy okazji pojawiały się informacje o oprogramowaniu GLM. Można na jego przykładzie łatwiej zrozumieć zagadnienie optymalnej konfiguracji głośników - a to było najistotniejszym wątkiem poprzedniego wpisu.

Genelec Loudspeaker Manager jest klasycznym oprogramowaniem dla systemu wbudowanego. Pracuje z Windows i Mac. Funkcje są zautomatyzowane i ograniczone wyłącznie do konkretnego produktu. Nie jest do tego potrzebna specjalistyczna wiedza, a efekty kalibracji pozwalają w najbardziej prosty sposób zrozumieć temat skonfigurowania głośników, by zapewnić optymalną jakość odtwarzania muzyki.

Program jest dla aktywnych monitorów studyjnych Genelec w wersji SAM. Polski przedstawiciel Genelec podaje na ten temat:

Obrazek powyżej pokazuje, że to są zaawansowane konstrukcje. Widać najnowszą wersję monitorów Genelec, do której należy model 8341 z wymiarami 350 x 237 x 243 mm zapewnia SPL 110 dB 38 Hz - 37 kHz (‑6 dB)± 1.5 dB (45 Hz - 20 kHz).

Zapoznałem się również z obszerną recenzją modelu 8340, która jest opublikowana w angielskojęzycznym serwisie dla branży. Dostał tam ocenę 4.3/5. Chociaż ma podobne do 8341 wymiary, to w ofertach handlowych ma dużo niższą cenę i podana jest dla niego lepsza wartość: Peak SPL per pair at 1m: 115 dB.

Wyglądająca podobnie konstrukcja modelu 8010 ma jeszcze bardziej intrygująco niską cenę dla profesjonalnego sprzętu, a przy mniejszych rozmiarach 195 x 121 x 116 mm daje 105 dB SPL Peak (1 m). Okazuje się, że nie ma obsługi GLM, czyli nie należy do rodziny Smart Active Monitor.

Oprogramowanie GLM można pobrać bezpłatnie, ale jest bezużyteczne bez właściwych monitorów Genelec.

W związku z tym wybrałem się do polskiego przedstawiciela, by przetestować możliwości GLM. Demo room z pełną gamą produktów Genelec wyglądał tam bardzo imponująco. Przygotowany jest na prezentacje dla realizatorów dźwięku, którzy mają najwyższe wymagania.

Wizyta w Konsbud Audio była zaanonsowana ws odtwarzania muzyki z PC. Zarządzający demo room poświęcił przez to dużo czasu na wyjaśnianie różnicy ze sprzętem do studio. Okazuje się, że mity są także wśród profesjonalistów. Słuszne jest oczywiście, że w studio konieczny jest najniższy możliwy poziom przekłamania przy odtwarzaniu nagrania. Nie należy jednak zakładać, że w domu jest z tym dowolnie, chociaż w praktyce bardzo często tak jest. Ta intensywna argumentacja mogła być formą improwizacji z tematu sytuacji w studiach, gdzie jest trend używania plejady głośników bliskiego zasięgu.

Drugim szeroko zaprezentowanym tematem była filozofia tego fińskiego producenta. Cała produkcja odbywa się u nich na miejscu. Zachowana jest przy tym wyjątkowa staranność o każdy szczegół, co widać nawet na filmiku z jakiegoś happeningu, typu "otwarte drzwi". Używane są wyszukane materiały i najnowsze technologie. Przykładowo w obudowie są precyzyjnie wyprofilowane w tym celu elementy z aluminium, a nie toporna sklejka. Zapewnia to stabilniejszą konstrukcję, a przy okazji redukuje także jej ciężar.

Niemniej najważniejsze jest, jak to się sprawdza w praktyce. Posłuchałem dostępnych na miejscu nagrań i własnych, które miałem na pendrive. Zrezygnowałem tylko z porównywania produktów Genelec. Opowiadanie o  każdym poszczególnym produkcie mogło trwać zbyt długo. Najbardziej interesujące były efekty kalibracji. Uprościliśmy testy ograniczając się do włączenia i wyłączenia optymalnych ustawień GLM.

Różnice były rzeczywiście kolosalne.

• Precyzja "obrazu" stereo była idealna.
• Brzmienie instrumentów nie było zniekształcane przez niewłaściwe ustawienie odsłuchu.

Warto ponownie podkreślić to co jest tu bardzo istotne. Nie trzeba mieć zaawansowanej wiedzy, by optymalnie ustawić odsłuch. Automat robi to w kilka minut. Najpierw jest krótki "gwizd", by z monitorów wysyłać pełne spektrum częstotliwości, które odbiera specjalny mikrofon. Komputer dostaje w ten sposób do przetworzenia bardzo konkretne dane o warunkach akustycznych w miejscu, gdzie chcemy słuchać muzyki.

Ustawienia robione są z pomocą algorytmów Genelec AutoCal, które przygotowane są dla konkretnych produktów. GLM to aplikacja do ich obsługi, by zebrać odpowiednie dane z pomieszczenia i zrobić właściwe obliczenia. Bardzo istotna jest tu możliwość aktualizacji. Powoduje, że oferta nie stanie się archaiczna, co jest jedną z najsłabszych stron oprogramowania dla systemów wbudowanych. Indywidualne podejście do każdego produktu powoduje, że ten także nie stanie się archaiczny.

Referencyjny odsłuch muzyki podczas testu

Skorzystałem m. in z nagrania "Papa Was A Rollin' Stone". Na widocznym powyżej teledysku The Temptations zaakcentowane jest, na co zwracać uwagę w tym utworze. Ich nagranie na analogowym nośniku świetnie sprawdzało się, by demonstrować możliwości odtwarzania winylu z ekstremalnie drogim sprzętem. Robiłem to niejednokrotnie i bardzo dobrze zapamiętałem wiele detali oraz poszczególne brzenia. Muzyka bez obrazu zapewnia przy intensywnym słuchaniu jeszcze silniejsze doznania.

Teraz korzystałem z cyfrowego nagrania, które zrobili Chris Botti i Lisa Fisher. Optymalnie ustawiony odsłuch pozwolił precyzyjnie usłyszeć różnice w podejściu tych artystów do tego tematu muzycznego. To kolejne doznanie warte zapamiętania. Próbka możliwości tych artystów jest na filmiku poniżej w nagraniu z Symfonia Varsovia pod dyrekcją fenomenalnego Adama Sztaby.

Podsumowanie

Wspominałem kilka razy wcześniej, że producenci dobrego sprzętu dla Dolby Atmos skorzystają z możliwości komputera użytkownika, by mógł optymalnie dopasować głośniki i słuchawki. Drogę do tego pokazuje producent sprzętu do studio, a tam powstają przecież nagrania z muzyką.

W ofercie Genelec są także produkty do zabudowy, które z GLM stwarzają dodatkowe możliwości, by zapewnić dobrą jakość odtwarzania muzyki w domu, czy w barze, ale to temat na zupełnie inny wpis.