AC‑4 Dolby i transmisja TVP z gali EU

W pierwszej połowie 2025 Polska przewodniczy radzie RU i zainaugurowano to 3 stycznia z uroczystą galą w Warszawie. Polska Agencja Prasowa podaje, że dla zaproszonych gości wystąpili muzycy Orkiestry i Chóru Teatru Wielkiego Opery Narodowej pod batutą Radzimira Dębskiego (Jimka). Na tę okazję skomponował on specjalnie nowy utwór, "czerpiąc z kanonu polskiej muzyki klasycznej". Tą kompozycją "opowie o polskiej tożsamości i złoży hołd wielkim poprzednikom". W swojej muzyce Dębski odwołuje się do twórczości Karola Szymanowskiego, Krzysztofa Pendereckiego, Henryka Mikołaja Góreckiego, Wojciecha Kilara oraz jego zdaniem najwybitniejszej kompozytorki w historii Grażyny Bacewiczówny.

Zaprezentowana muzyka definitywnie różni się od tej prezentowanej na Konkursie Piosenki Eurowizji, chociaż Jimka odnosi sukcesy na rynku z muzyką popularną. Jego kariera eksplodowała w 2012 roku, gdy wygrał konkurs na remiks utworu „End of Time” Beyoncé z klasyką i nowoczesnością, co zachwyciło zarówno jurorów, jak i samą artystkę.

Zaprezentowana podczas gali 3 stycznia muzyka zasługiwała definitywnie na nagranie z AC-4, czyli technologią kompresji dźwięku opracowaną przez Dolby Laboratories i zaprojektowaną została w celu zapewnienia lepszej jakości dźwięku, przy jednoczesnym zmniejszeniu przepustowości transmisji audio i wideo. Dolby AC4 uznawane jest za udoskonaloną wersję poprzednich formatów Dolby Digital i Dolby Atmos.

13 czerwca 2024 TVP uruchomiła AC‑4 w transmisjach naziemnych programu pierwszego i drugiego. Próby rozpoczęto już w październiku 2020 i były z TVP Kultura. Droga do korzystania z najnowszych technologii była w TVP długa, bo w PRL obowiązywały sowieckie standardy z francuskim systemem kodowania kolorów SECAM (séquentiel couleur à mémoire, z fr. kolejny kolor z pamięcią) w wersji emisji sygnału telewizyjnego D/K. Na początku lat 90 nastąpiła zmiana na PAL (Phase Alternating Line), czyli udoskonaloną pod koniec lat 60 modyfikacją niemiecką amerykańskiego systemu NTSC.( National Television System Committee), którego nazwa pochodzi od Narodowego Komitetu ds. Systemu Telewizyjnego, ale z powodu występujących zakłóceń fazowych złośliwie tłumaczono ją na Never The Same Colour lub Never Twice the Same Color. Francuski system podobnie jak amerykański opracowano jeszcze w latach 50. Poprawę fonii z PAL dało wprowadzenie NICAM (Near Instantaneous Companded Audio Multiplex), cyfrowego sygnału stereofonicznego (10 bit ADPCM, 32 kHz) w analogowych transmisjach telewizji. W 2013 zostały zastąpione przez cyfrową telewizję naziemną DVB-T. We wrześniu 2020 roku rozpoczęło się w Polsce testowe nadawanie DVB-T2 i teraz obowiązuje już w całym kraju, ale w instalacjach telewizji kablowej funkcjonuje jeszcze nadal PAL,

Format Dolby AC-4 i przyjęty został jako standard Digital Video Broadcasting, czyli zbioru otwartych standardów dla różnych typów telewizji cyfrowej. Normy publikowane są przez Europejski Instytut Norm Telekomunikacyjnych - ETSI (European Telecommunications Standards Institute) oraz Europejski Komitet Normalizacyjny Elektrotechniki - CENELEC (Comité Européen de Normalisation Electrotechnique), a także Europejską Unię Radia i Telewizji - EBU European Broadcasting Union fr. UER - (Union européenne de radio-télévision). Standardy DVB można pobrać bezpłatnie ze strony internetowej ETSI. ATSC 3.0 to główna wersja standardów stworzona przez Komitet ds. Zaawansowanych Systemów Telewizyjnych dla nadawania telewizji naziemnej.

ETSI jest niezależną jednostką normalizacyjną w dziedzinie telekomunikacji w Europie.  Powstała w 1988 r. z inicjatywy Komisji Europejskiej. Członkowie organizacji pochodzą z ponad 50 krajów i obejmują operatorów sieci, dostawców usług, administracje, producentów, instytucje badawcze i użytkowników.

Telewizory z AC-4 są dostępne od lat. Są także aktualizacje dla starszych modeli, ale w praktyce różnie z tym bywa. Wiele osób wybiera również telewizję kablową, bo jakość sygnału transmisji naziemnych jest często bardzo słaba, a na dodatek robione są przerwy konserwatorskie, o który wspomniał np. Oskar Ziomek pt Serwis telewizji DVB‑T2/HEVC. Nie reguluj odbiornika

Jest oczywiście VOD TVP, gdzie udostępniono stosowne nagranie. Obiecująca jest do tego opcja wybory fonii: Polski, Oryginalny, Audiodeskrypcja. Trudo jest tylko to ocenić korzystając z przeglądarki internetowej. Fonia jest 2 kanałowa z Advanced Audio Coding 192 kbps i próbkowaniem 16bit/48 kHz, ale bardzo dobrze wypadło odtwarzanie z Light Alloy.

Pierwszy test był z laptopem i sprzętem w domu znajomej, która przeoczyła transmisję. PC podłączony został bezprzewodowo z ekranem telewizyjnym i prostym kablem z wyjścia słuchawkowego do niewielkiej wierzy audio oraz zastosowaniem oprogramowania wspomnianego w blogowym wpisie pt Akustyczne skalibrowanie z Dirac dla wiernego odtwarzania muzyki. Miło było tego posłuchać.

Kolejny był z PC typu desktop z wykorzystaniem 4 aktywnych głośników ustawionych jako lewy, środek, prawy i tył. Było to wyjątkowe przeżycie, chociaż obraz wyświetlanym z tylko 24 calowym monitorem. Temat takiej konfiguracji poruszona zostałe we wpisie pt Atmos od Dolby i Microsoft Spatial Audio w PC dla odtwarzania muzyki