E‑booki pod kontrolą: tworzenie, przeglądanie, zarządzanie
Okres przedświąteczny wiąże się z wzrostem zainteresowania czytnikami e-booków. Nic w tym dziwnego, urządzenia te są dobrym prezentem, dla wielu ludzi atrakcyjną alternatywą dla papierowych książek. Niebędzie też wielką przesadą jeśli powiemy, że praktycznie każda wydana w dzisiejszych czasach istotna pozycja książkowa ma swoją wersję elektroniczną. Popularne e-booki można zakupić w każdej liczącej się księgarni online bądź legalnie pobrać za darmo w wielu miejscach w Internecie. Aby jednak w pełni wykorzystać możliwości czytników, warto poznać powstałe z myślą o nich oprogramowanie i zrozumieć różnice pomiędzy używanymi formatami danych. W tym pomoże Wam niniejszy artykuł.
30.11.2015 | aktual.: 20.06.2019 19:43
Ybook2
Ybook2 jest darmowym czytnikiem książek elektronicznych dla systemów Windows. Jego głównym zastosowaniem jest przedstawienie e-booka w formie tradycyjnej, rozłożonej do czytania książki. Program pozwala na spersonalizowanie sposobu wyświetlania książki, wyszukiwanie w treści czy tworzenie zakładek. Co ciekawe, radzi sobie nie tylko z popularnymi formatami EPUB czy RTF, ale PDB/PRC, czyli formatami dokumentów dla starych urządzeń Palm. Ybook2 polecić można głównie zwolennikom skromnych, nakierowanych na określone cechy aplikacji.
Aplikację znajdziecie w naszej bazie oprogramowania dla systemów Windows.
Sigil
Sigil to rozpowszechniana na wolnej licencji GNU GPL aplikacja do tworzenia elektronicznych książek wformacie EPUB. Oferuje ona trzy tryby pracy: Book View, Code View i Preview View. Pierwszy z wymienionych trybów zapewnia wygodną pracę z wizualnym edytorem WYSIWYG. Sigil oferuje m.in. pełne wsparcie dla UTF-16, edycję metadanych orazimport plików HTML i oczywiście EPUB. Należy wspomnieć odostępnym w aplikacji systemie wtyczek oferujących bardziejwyszukane funkcjonalności.
Najnowszą wersję aplikacji znajdziecie w naszej bazy oprogramowania dla systemów Windows.
Lucidor
Lucidor jest programem do czytania e-booków w formacie EPUB i zarządzania internetowymi zbiorami elektronicznych książek zgodnymi z formatem Open Publication Distribution System (OPDS). Aplikacja pomoże w tworzeniu katalogu naszychzbiorów, wyszukiwaniu publikacji w Internecie, a także w konwersjistron internetowych do formatu e-booków.
Dużym atutem programu jestjego przejrzysty i intuicyjny w obsłudze interfejs, który możezostać uatrakcyjniony motywami dostępnymi dla przeglądarkiFirefox. Na uwagę zasługuje także dobrze opracowany systemtworzenia notatek do czytanego tekstu. Lucidor to wieloplatformowaaplikacja Open Source, dostępna także pod nazwą Lucifox jakorozszerzenie dla przeglądarki Firefox.
Lucidora znajdziecie w naszej bazie oprogramowania dla systemów Windows.
Wondershare MePub
Ta komercyjna aplikacja w zamyśle twórców ma być najprostszym inajszybszym rozwiązaniem do tworzenia książek w formacie EPUB. Łatwość generowaniaksiążki elektronicznej idzie w parze z liczbą obsługiwanychformatów wejściowych (DOC/DOCX, PDF (w tym szyfrowane), TXT, HTML, CHM, JPG, BMP, PNG, TIFF i GIF)możliwością dostosowania okładek, spisu treści i nadaniatworzonym publikacjom indywidualnego stylu.
Aplikacjarzeczywiście sprawdza się doskonale w błyskawicznej konwersjiopracowywanych materiałów do formy książki elektronicznej. Jeślimamy do wydania na licencję około 40 dolarów – to czemu nie...
MePub trafił do naszej bazy oprogramowania dla systemów Windows.
Kindle Gen
Narzędzie to przygotowane zostało przez firmę Amazon i działa wyłącznie z linii komend.Umożliwia konwersję plików HTML, XHTML czy EPUB do wykorzystywanegoprzez czytniki tej firmy formatu KF8. Program może się przydać w sytuacji, gdy zależynam na maksymalnej zgodności z formatem Kindle i/lub konieczna jestkonwersja wielu plików naraz.
Efekty naszej pracy możemy ocenić programem KindlePreviewer.
Kindle Gen jest już dostępny w naszej bazie oprogramowania dla systemów Windows.
Calibre
Calibre jest to pewno najbardziej znany i popularny program do obsługie-booków. Aplikacja umożliwia zaawansowane zarządzanie zbioremksiążek elektronicznych. Dostępne są podstawowe opcje sortowania(np. według autora lub tytułu). Dodatkowo oparta na tagachfunkcjonalność przeszukiwania metadanych pozwala na indywidualnysposób kategoryzacji.
Calibre umożliwia konwersję pomiędzy formatami elektronicznych publikacji.Liczba wspieranych formatów wejściowych i wyjściowych jestnaprawdę ogromna. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne sąw dokumentacji programu. Na potrzeby artykułu należy wspomnieć, żeobsługiwane są wszystkie popularne formaty.
Aplikacja zapewnia też wsparcie dla elektronicznych czytników e-booków – choć na razienie obsługuje zbyt wielu urządzeń. Pozwala na synchronizację danych, wybór i ewentualną konwersję doformatu najlepiej obsługiwanego przez podłączone urządzenie. Calibre potrafi też automatycznie pobierać informacje ze stroninternetowych i kanałów RSS i dokonać konwersji do formatu książkielektronicznej.
W tak zaawansowanym programie nie mogło zabraknąć funkcjonalnościczytnika e-booków. Aplikacja oferuje w tym zakresie kompletmożliwości: obsługę spisu treści, zakładek, drukowanie,kopiowanie czy korzystanie z arkusza stylów użytkownika.
Calibreto także serwer stron internetowych, więc do tworzonej przez naskolekcji możemy mieć dostęp w dowolnym miejscu z dowolnegourządzenia.
Kolejnemożliwości programu kryją się w budowanym edytorze e-booków.Obsługuje on dwa najpopularniejsze formaty: EPUB i AZW3. Narzędziejest bardzo zaawansowane i oferuje szerokie wsparcie dla osobytworzącej e-book (odnajdywanie najczęstszych błędów, podglądedytowanej książki w czasie rzeczywistym itp.).
Wydawaćby się mogło, że Calibre to narzędzie idealne. Program możejednak przytłoczyć początkującego użytkownika ogromem opcji. Niekażdemu będą one potrzebne, wtedy być może warto sięgnąć poprostsze i bardziej ukierunkowane narzędzie. Specjaliści wskazujątakże na nie zawsze perfekcyjną i elegancką (ingerencja programu wkod HTML/CSS będący podstawą pliku EPUB) metodę konwersjioferowaną przez program. Pomimo tych kilku uwag, program zachwycamożliwościami. Każdy zaawansowany użytkownik domowy jest chyba natę aplikację skazany...
EPUB
EPUB jest na pewno jednym z najczęściej stosowanych formatów e-booków, niestety zarazem nieobsługiwanym przez jednoz najpopularniejszych urządzeń do ich odczytywania – Kindle Amazona. Dla całej reszty sprzętu format ten jest w zasadzie standardem –oficjalnie zresztą za standard uznanym przez International Digital Publishing Forum (IDPF)w 2007 roku. Sam format bazuje na językach webowych (m.in. XHTML, CSS, SVG, Math ML),a ostatnia, trzecia wersja korzysta z HTML5.
W pewnym uproszczeniu książka w formacie EPUB to tak naprawdęarchiwum ZIP zawierające pliki HTML, arkusze stylów CSS i plikigraficzne. We wspomnianej wersji trzeciej EPUB, dzięki HTML5 w archiwum umieścićmożna dodatkowo pliki muzyczne i wideo. Publikacjaw opisywanym formacie cechuje się płynnym dopasowywaniemzawartości do wielkości ekranu, skalowaniem czcionek. Do identyfikacji tekstuwykorzystywane są metadane.
Format EPUB pozwala na stosowaniemechanizmu DRM w celu zabezpieczenia oczekiwań wydawcy e-booka. Dootwarcia takiego pliku na komputerze wymagany będzie program AdobeDigital Editions. Wart dodać, że EPUB jest formatem otwartym i całkowicie darmowym.
MOBI, AZW i KF8
Formaty te kojarzą się głównie ze wspomnianym wcześniej czytnikiem Kindle. Pierwszyz nich to format przejęty wraz z francuską firmą Mobipocket przez koncern Amazon. Podobnie jakkonkurent (EPUB), MOBI bazuje na językach HTML i CSS.Niestety obsługiwany jest tylko stary standard tego języka (3.2), a wsparcie dla CSS jest bardzo ograniczone.Ograniczony jest także rozmiar obrazków – do 64 KB, co sugeruje, by korzystać z MOBI na ekranach o mniejszej przekątnej. Z kolei format AZW to nic innego jak MOBI ze wsparciem dla mechanizmu cyfrowego zarządzania prawami autorskimi DRM.
Jak można zauważyć, format wykorzystywany przez Amazon nie jest zbyt nowoczesny. To niejako wymusiłopowstanie Kindle Format 8, rozwiązania korzystającego z HTML5, CSS3 i SVG. Format wprowadza m.in. ponad 150 nowych możliwościformatowania, lepszą pracę z czcionkami osadzonymi i ilustracjami.Niestety najnowszego formatu nie obsłużą czytniki Kindle starszej generacji.
Ciężko dziś znaleźć użytkownika komputera, który nigdy nie miałby do czynienia z tym formatem dokumentów. Niejest to co prawda standard, który powinien być utożsamiany z książkami elektronicznymi, jednak ze względu na powszechność jego wykorzystania do tego celu nie można go pominąć.
PDF dobrze się sprawdza, gdy do czytania e-booków wykorzystujemy komputer czy wydajny tablet. Zapewnia onwierne odwzorowanie typografii książki drukowanej. To chyba jegonajwiększa zaleta, wciąż nieosiągalna dla formatów ściśleukierunkowanych na e-booki (choć dzięki wykorzystaniu HTML5/CSS3 tendystans się radykalnie zmniejszył). Za wadę tego formatu jakorozwiązania dla książki elektronicznej należy uznać ograniczonąi utrudnioną ingerencję w formę czytanego materiału (np. ustawienie marginesów,interlinii czy skalowanie czcionek).
Ciekawostki historyczne
Niektórzy za pierwowzór książek elektronicznych uznają pierwsze publikacjeelektroniczne, jakie pojawiały się na maszynach cyfrowych. Trudno nie zauważyć podobieństw pomiędzy czytaniem e-maila a obcowaniemz e-bookiem. Jeszcze więcej podobieństw do elektronicznych książekzauważymy podczas przeglądania pliku, w edycję którego możemyingerować w ograniczony sposób.
Porzucając jednak te zupełnie swobodne rozważania, powstanie książki elektronicznej rozsądniej będziepowiązać z uruchomionym w 1971 r. przez Michaela Harta Projektem Gutenberg.Dzięki działaniom w ramach tego projektu do Sieci trafiło już 50 tys. publikacji, nieobjętych prawami autorskimi i najczęściejdostępnych w wolnych formatach.
Przywołując wspomnienia z historii, należy też wymienić Petera Jamesa i jego powieść „Host”, opublikowaną w1993 na dwóch dyskietkach. Publikacja uznana została wtedy za narzędzie, które zniszczy znaną nam, tradycyjną formę literatury. Wydajesię, że obecnie zyskała na wartości – została przyjęta jako eksponat do zbiorów Science Museum (Muzeum Nauki) w Londynie.
Źródeł i pierwowzorów elektronicznych publikacji można znaleźć więcej,dyskusja na ich temat długo pewnie pozostanie otwarta.
Podsumowanie
Jak można zauważyć, świat elektronicznych książek nieznacznie tylkoróżni się od innych przestrzeni związanych z najnowszymitechnologiami informatycznymi. I tutaj mamy rywalizację pomiędzystandardami, pojawia się temat otwartych rozwiązań, stykamy się zochroną praw autorskich i oczywiście zwykłą biznesową rozgrywką.Niezależnie jednak od użytych narzędzi i wykorzystanychmechanizmów książka pozostanie książką – źródłem wiedzy,wzruszeń i towarzyszką długich jesiennych wieczorów. I taszeleszcząca nam w dłoniach, i ta wyświetlana na ekranie.