Pule dyskowe w Windows 8 — RAID dla każdego

Jeśli ktoś kojarzy Windows Home Server, to z pewnością zna istniejące tam początkowo (a wycofane później) rozwiązanie Drive Extender. Pozwalało ono połączyć kilka dysków w jedną pulę i przechowywać w ten sposób dane, przy czym jeden dysk mógł być "tradycyjny" (wewnętrzny, podłączony interfejsem SATA), a drugi mógł być dołączanym przez USB dyskiem przenośnym. Windows sam zarządzał przestrzenią i tym, gdzie i jakie dane mają wylądować. Aplikacje widziały po prostu jedną, dużą partycję.

Rozszerzeniem tej koncepcji w Windows 8 mają być przestrzenie dyskowe (Storage Spaces). Jest to rozwiązanie, które wygląda na żywcem przeniesione z zaawansowanych macierzy serwerowych, choć zostało nieco dopasowane do potrzeb domowych użytkowników. Zaczynamy od dodania przynajmniej dwóch dysków fizycznych do puli — ponownie jak w Windows Home Server, mogą to być zarówno dyski mechaniczne jak i SSD, wewnętrzne jak i zewnętrzne. Następnie mając do dyspozycji pulę możemy „wykrawać” partycje niczym kawałki tortu. Przy każdej partycji decydujemy, jaki ma być jej rozmiar, a także model funkcjonowania. Do dyspozycji będziemy mieli tworzenie lustrzanych kopii danych na dwóch lub trzech dyskach (podobnie jak w RAID-1) lub przechowywanie bitów parzystości na wszystkich dyskach (podobnie jak w RAID-5). Właściwe dane przechowywane będą w plastrach po 256 MB rozrzuconych po wszystkich bądź niektórych dyskach w puli.

Czym to rozwiązanie będzie różnić się więc od klasycznych konfiguracji RAID? Na przykład tym, że fizyczne dyski będą mogły być różnej pojemności. W każdej chwili będziemy mogli wyjąć jeden dysk (przy zachowaniu bezpieczeństwa i dostępności danych, bo są jednocześnie przechowywane też na innych dyskach w puli) i zastąpić go większym. Gdy nasza pula odbuduje się, będziemy mieli więcej przestrzeni na dane. Co więcej, taka wykrojona, wirtualna partycja będzie mogła mieć w zasadzie nieograniczoną pojemność. Nawet łącząc w pulę dwa dyski o pojemności 2 TB będziemy mogli stworzyć partycję, której widoczna pojemność wyniesie na przykład 50 TB. Windows ostrzeże nas oczywiście, gdy będziemy zbliżać się do końca fizycznej pojemności, ale wtedy wystarczy tylko dodać kolejny dysk. Zainstalowane aplikacje nie zauważą żadnej różnicy, dysk dodany zostanie w tle, bez konieczności rozszerzania faktycznie eksponowanej partycji (lub kilku, bo dysk może zostać przeznaczony na powiększenie dwóch lub więcej partycji).

Szereg opcji dostępnych będzie dodatkowo z poziomu wiersza polecenia (w konsoli PowerShell). Jedną z nich jest możliwość uczynienia dysku zapasowym (tzw. hot-spare), który automatycznie będzie w stanie zastąpić inny, uszkodzony dysk z puli. Jeśli w puli mamy więcej dysków, będziemy też mogli mieć wpływ na to, które partycje mają być przechowywane na których dyskach. Jeśli chodzi o wydajność, Microsoft zapewnia, że będzie ona konkurencyjna w stosunku do RAID-0 lub RAID-10, ale będzie to oczywiście zależeć od wybranego modelu działania. Jeśli zdecydujemy się na więcej miejsca na dane i wybierzemy opcję z parzystością, możemy prawdopodobnie spodziewać się nieco gorszych osiągów, bliższych specyfice macierzy RAID-5.

Pule dyskowe są już dostępne w Windows 8 Developer Preview, ale w ograniczonym zakresie. Ponadto interfejs do zarządzania nimi nie jest tam widoczny z poziomu Panelu sterowania. Pełna obsługa nowych funkcji dyskowych, jak i nowy interfejs użytkownika pojawi się dopiero w publicznej wersji beta, która ma zostać wydana w ciągu kilku tygodni. Oczywiście przestrzenie dyskowe trafią też do serwerowej wersji Windows 8, choć pytanie brzmi, czy znajdą tam wielu zwolenników — RAID, równie lub nawet bardziej zaawansowany, realizowany jest w serwerach sprzętowo od lat. Windows Server od dawna umożliwiał tworzenie software'owych konfiguracji RAID na dyskach dynamicznych, ale niewielu użytkowników traktowało tę funkcję poważnie.

Więcej informacji o przestrzeniach dyskowych w Windows 8, jak i kilkanaście ilustracji oraz screenów można znaleźć na blogu Building Windows 8.