Audio stream i zalety otwartej struktury PC

Korzystanie z PC do odtwarzania muzyki jest dość powszechne. Rzadko tylko zwracana jest przy tym uwaga na jakość, ale każdy słucha oczywiście muzyki - jak ma na to ochotę. Nie wszyscy są przez to zainteresowani poruszanym tu w szerokim zakresie tematem. Pozostałym warto natomiast przypomnieć, że na upowszechnienie nagrań z muzyką istotny wpływ miało radio i tu są korzenie współczesnego streamingu.

Początkowo korzystano z odbiorników kryształkowych i słuchawek. Następnym krokiem w ewolucji był odbiornik lampowy. Był często pięknym meblem i zapewniał właściwą obudowę dla głośnika. W takim meblu zaczęto montować gramofon, a później nawet magnetofon. Lampy i głośnik słabo jednak pasują w jednej obudowie, a tym bardziej gramofon. Pojawiły się przez to rozwiązania z samodzielnym głośnikiem. Znaczenie miały tu również koszta mocy z lamp, bo lepsze efekty uzyskiwano z bardziej zaawansowanymi konstrukcjami głośnika.

W Stanach Zjednoczonych obrano kierunek na rozwój konstrukcji tuby. Pięknym przykładem jest JBL Paragon z lat 50, który na zdjęciu powyżej prezentuje urodzony w Chicago syn warszawskiego krawca, czyli król swingu Benjamin David „Benny” Goodman

Brytyjczycy szukali mniejszych gabarytowo rozwiązań. Klasyczny przykład jest na zdjęciu powyżej, z elektrostatami OUAD ELS57, gdzie cyfry wskazują na rok. Producent skoncentrował się na głośnikach, wzmacniaczach i tunerach, ale nie gramofonach. Zakładał, że domowe przetwarzanie mechaniczno-elektryczne z płyty nie ma szans z profesjonalnym w rozgłośni. Za jedyne słuszne uznali odbiór przesyłanego drogą radiową analogowego sygnału z muzyką. Taka koncepcja z technologią cyfrową i udostępnianiem w sieci teraz nazywana jest streamingiem.

Zaskoczeniem nie jest więc, że to BBC zainicjowało Sound HD. Nie wprowadza go jednak do Digital Audio Broadcasting w eterze. Wcześniej wyższą jakość zapewniano dla DAB, a dopiero później udostępniano ewentualnie w sieci. Powód zmiany jest dość prosty. Tradycyjny odbiornik radiowy jest na bazie systemu wbudowanego i podobnie jest w dużym stopniu po stronie nadajników. Dostosowanie tego do 320 kbps z acc 48 kHz nie jest równie proste, jak dla oferty "komputerowej", a ta od dawna już dotyczy nie tylko PC.

Popularne urządzenia dla tej oferty powstały jednak na bazie sukcesu PC. Mobilny sprzęt pracuje najczęściej z Androidem, który wywodzi się z Linuksa, a ten powstał z myślą o otwartej strukturze PC. Internet to również efekt sukcesu PC. Powstał w czasach, gdy nikt nie słyszał jeszcze o iPhonie i dostawach dla sprzętu RTV muzyki w strumieniach. 

Szwedzkie Radio od jakiegoś czasu udostępnia w sieci transmisje programu drugiego z Sound HD. Trudno jest znaleźć tak stary PC, by nie mógł odtworzyć tego z przeglądarką internetową. W komputerze z Windows jest również wiele możliwości, by optymalnie skonfigurować go dla odtwarzania muzyki, a więcej ze starego sprzętu można uzyskać przez zainstalowanie nowszego oprogramowania.

Zalety Sound HD docenić można nawet z wiekową kartą dźwiękową X‑fi. Najlepiej jeżeli zainstalowany zostanie dla niej nowy sterownik z 17 kwietnia 2019. Ma bardziej ograniczone możliwości ustawienia, ale wystarczające, by optymalnie skonfigurować PC dla odtwarzania muzyki ze strumienia. W bezpłatnym programie AIMP warto wybrać wówczas pracę w trybie ASIO 96kHz/32 bit lub WASAPI 192kHz/32bit. Ten drugi wyjątkowo dobrze się sprawdza z większością PC.

Możliwości ustawienia w foobar2000 są jeszcze szersze. Teraz ASIO sprawdza się tu znacznie lepiej z najnowszym sterownikiem dla X‑fi, a w ustawieniach WASAPI do wyboru jest bardzo wiele opcji. Trzeba tylko najpierw zainstalować wtyczkę dla ASIO lub WASAPI w wersji "sprzętowej" od producenta, albo od niezależnego autora, która jest bardziej uniwersalna. Optymalne ustawienia dla głośników w danym pomieszczeniu można uzyskać z kolejną wtyczką dla akustycznej konfiguracji z mikrofonem. Gamę dodatkowych możliwości uzupełnia jeszcze wtyczka dla użytkowników Spotify,

Tego typu możliwości nie dawał Digital Audio Broadcasting. Ofertą dla tego najczęściej był tuner w ofercie RTV, gdzie brakowało dodatkowych ustawień i możliwości aktualizacji ponad to, co dostępne było w nim w chwili zakupu. Pojawienie się DAB+ rozczarowało przez to wielu, którzy wcześniej zainwestowali w drogi sprzęt RTV dla cyfrowego radia.

Korzystniejsza mogła być inwestycja w tuner do PC, ale tą ofertę zdominowała mentalność producentów systemów wbudowanych. Używać trzeba było archaicznego oprogramowania, którego nie można było zastąpić. Jest to bardzo dziwne, bo taki tuner na układzie scalonym RTL2832U ma prawie nieograniczone możliwości, ala producenta konkretnego urządzenia je blokuje. Oferowane są np tunery na USB, które działają tylko z wybranymi modelami amplitunerów danej marki, jak np ONKYO UB-1. Zakusy w tym typie są także w ofercie BBC z Sound HD, ale to nie jest ograniczenie dla tego standardu, a regulacja dostępu do sygnału w ofercie handlowej, podobnie jak w serwisach streamingu.

Niemniej pomimo ograniczeń DAB warto było optymalnie skonfigurować do tego PC dla odtwarzania muzyki. Pozwoliło to nawet z laptopem na delektowanie się nią kilka lat temu w sopockim Dworku Sierakowskich, gdzie była odtwarzana z cyfrowej transmisji Polskiego Radia przez system profesjonalnego nagłośnienia dla mniejszych scen.

Dużo wcześniej PC dawał korzyści nawet dla analogowych transmisji FM. Pozwolił na to tuner z obsługą NICAM, czyli cyfrowego standardu dźwięku dla analogowych transmisji TV. Zastosowany tam cyfrowy filtr dla obsługi wysokich częstotliwości dobrze sprawdził się także na potrzeby odbioru radia FM. W ofercie RTV tunery FM z takimi cyfrowymi filtrami należą do tych najdroższych, co miało sens w czasach, gdy nie było innej alternatywy.

Podsumowanie

Skoro optymalna konfiguracja PC mogła dawać korzystne efekty nawet z radiem, to warto także pomyśleć o tym dla współczesnego streamingu.

PS po komentarzach

Treść niniejszego wpisu jest bezpośrednim nawiązaniem do zwięźle przedstawionego tematu w wątku pt "AIMP & stream better than Digital Audio Broadcasting for music from the radio" na forum bezpłatnego programu do odtwarzania muzyki. W komentarzach pojawił się jednak w temacie tunera DAB+ scalak SAF360x. Jest bardzo udaną konstrukcją Philipsa i ewolucją tej zastosowanej w karcie z NICAM, o której jest wspomniane we wpisie, bo zapewniał poprawę jakości odtwarzania muzyki z radiowych transmisji analogowych z FM, czyli modulacją częstotliwości. Karty z NICAM nie było sensu łączyć z dźwiękową, by słuchać radia. Lepiej było bezpośrednio podłączyć ją analogowo z zestawem audio. Karta dźwiękowa przydać mogła się, by nagrać cyfrowo muzykę z analogowej transmisji radiowej. Więcej na ten temat w kolejnym już wpisie.