SILK Project - Uwolnić Sieć z przeglądarki

Google zaprezentowało jakiś czas temu najbardziej - jak dotąd - radykalną koncepcję chmury. Chodzi rzecz jasna o Google Chrome OS, system operacyjny o minimalistycznym interfejsie, którego głównym narzędziem ma być specjalnie przystosowana przeglądarka Chrome. Jak możemy dowiedzieć się z oficjalnej prezentacji, wszystkie dane użytkownika przechowywane są poza jego komputerem, a wszelki zadania: tworzenie dokumentów, oglądanie filmów, słuchanie muzyki mają być realizowane poprzez przeglądarkę.

Na antypodach takiego podejścia stoi zespół KDE zajmujący się realizacją projektu SILK. Ma on na celu głęboką integrację treści i komunikacji sieciowej z pulpitem i odpowiednimi aplikacjami. Mottem projektu jest hasło: Freeing the Web from the Browser - uwolnić Sieć z przeglądarki. Fundament tego projektu jest już obecnie realizowany, jednak trzeba mieć na uwadze, że nie chodzi o pojedynczą aplikację czy nawet ich zbiór. Jest to generalny kierunek rozwoju, w którym zmierza KDE. Gotowych jest już kilka aplikacji, o których można byłoby wspomnieć jako przykładach implementacji projektu SILK. Kilka z nich tworzy pokaźny - chociaż wcale nie najważniejszy! - zbiór, określany powszechnie jako social desktop - pulpit społecznościowy.

Idea zrodziła się przed dwoma laty i została zaprezentowana na Akademy 2008 - najważniejszym cyklicznym spotkaniu deweloperów KDE. Zwrócono uwagę na fakt, że komunikacja między użytkownikami sieci ma obecnie większe znaczenie niż kiedykolwiek przedtem (e‑mail, fora internetowe, komunikatory, newsy, web 2.0, Facebook, Flickr...). Z drugiej strony osoby związane z Wolnym i Otwartym Oprogramowaniem stanowią olbrzymią międzynarodową społeczność użytkowników i deweloperów w różny sposób ze sobą współpracujących. Istotą projektu pulpitu społecznościowego jest ułatwienie członkom tej międzynarodowej społeczności nawiązania kontaktów, wymiany wiedzy i doświadczenia. Sposobem realizacji tego pomysłu ma zaś być zintegrowanie komunikacji z aplikacjami i samą powłoką KDE.

Deweloperzy KDE umożliwili głęboką integrację środowiska z serwisem opendesktop.org. Jest to portal społecznościowy skupiający przede wszystkim osoby związane z ruchem Wolnego i Otwartego Oprogramowania. Umożliwia dzielenie się treścią (tzw. user generated contents) od tapet i motywów plazmy po potężne aplikacje. Oferuje usługi mikro-blogowe, ułatwia organizację różnych imprez i event'ów, a nawet pomaga znaleźć pracę... Bardzo przydatną usługą jest Baza Wiedzy - potężny zbiór pytań i odpowiedzi na temat systemu, środowiska, różnych linuksowych sztuczek. O popularności serwisu świadczą statystyki: w lipcu 2009 portal posiadał ponad 130 000 zarejestrowanych użytkowników z ponad 100 państw, 90 000 000 wejść w skali miesiąca, z czego 2 500 000 z unikalnych adresów IP. Miesięczny transfer wynosi około 6 terabajtów. Działami serwisu są między innymi sławne kde‑look.org czy kde‑apps.org.

Większość użytkowników KDE czy GNOME (to środowisko jest równie dobrze reprezentowane: np. gnome-look.org) traktuje portal jako swoiste "dobrodziejstwo inwentarza", gdzie odruchowo sięga się po nowe tapety, plasmoidy, itp. Skoro jest to tak istotny element funkcjonowania społeczności, pojawia się pytanie czy przeglądarka internetowa nie stanowi sztucznej bariery w dostępie do niego. Deweloperzy KDE postanowili zmniejszyć tę barierę i jak zostało powiedziane wyżej - zintegrować serwis z powłoką systemową i podstawowymi aplikacjami.

Żeby korzystać z podstawowych funkcji serwisu poprzez powłokę środowiska nie trzeba się rejestrować, ale dostęp do bardziej zaawansowanych opcji będzie już wymagał przejścia przez ten proces. Można zarejestrować się bezpośrednio na stronie opendesktop.org lub poprzez Ustawienia Systemowe. W zakładce Zaawansowane znajduje się tam aplet Zarządzanie dostawcami Open Collaboration Services. W dziale Register wystarczy wypełnić formularz i za chwilę można będzie się zalogować na swoje nowo założone konto. Drugi etap to właśnie zalogowanie się na swoje konto poprzez ten sam aplet (zakładka Login). Bardzo zalecane jest korzystanie z usługi zarządzania hasłami Portfel KDE (Kwallet). Przed zapisaniem ustawień możemy sprawdzić czy login i hasło zostały poprawnie wpisane. Unix i jego wolne odmiany są systemami w pełni obsługującymi podział na użytkowników, stąd nie ma obawy że inne osoby korzystające z komputera będą miały dostęp do naszego konta OpenDesktop.

Kliknięcie prawym przyciskiem myszy na pulpicie rozwinie menu podręczne, z którego można wybrać m.in. Ustawienia Pulpitu. Po wybraniu opcji Pobierz nowe tapety zostaniem połączeni z kde‑look.org i będziemy mieli możliwość pobrania stamtąd tapet. Możemy sprecyzować kategorię - np. rozdzielczość oraz wybrać sposób sortowania zawartości: najnowsze, według ocen lub według ilości pobrań. To wszystko dostępne jest dla każdego, bez względu na to czy jest połączony z desktop.org czy też nie. Mając konto możemy jednak m.in. oceniać poszczególne dodatki czy dołączyć do ich fanów

Oprócz tego można korzystać z apletów plazmy, np: Baza Wiedzy, który umożliwia przeszukiwanie wspomnianej wyżej bazy pytań i odpowiedzi; OpenDesktop, który pozwala śledzić wydarzenia związane z naszym profilem na tym portalu (coś w rodzaju powiadomień NK) lub Pulpit Społecznościowy, dzięki któremu można znaleźć osoby znajdujące się w naszych okolicach, wysyłać wiadomości do znajomych, etc.

Oprócz tego od użytkownicy będą mogli korzystać za pomocą pulpitu między innymi z: geolokalizacji, zakupów on‑line, przewodników po ciekawych miejscach, szukać restauracji, kin, muzeów..., korzystać ze wsparcia społeczności, oraz wielu innych funkcjonalności.

Tak wygląda SILK od strony "międzymordzia". Od strony technicznej opiera się na: 1) Wykorzystującym WebKit Konqerorze 2) Frameworku libweb 3) Rozwiązaniach już istniejących, zaprzęgniętych do współpracy w ramach SILK.

Do tego ostatniego zaliczają się m.in: Wykorzystanie Nepomuka do indeksowania i tagowania odwiedzanych stron www, użycie zasobów Akonadi w programach i apletach, wykorzystanie Krunnera do przeszukiwania np. Wikipedii, centralne zarządzanie tożsamościami sieciowymi, przeglądarka galerii typu Flickr, samodzielna przeglądarka filmów sieciowych, wsparcie dla mikroblogerów czy wreszcie Selkie, specjalna powłoka przeglądarki internetowej, pozwalająca na tworzenie dostosowanych do danych witryn czy usług aplikacji lub apletów.

Nie jest to bynajmniej czyste science-fiction, już teraz wiele z tych elementów jest dostępnych, np. MicroBlog czy rozszerzenia Krunnera.

Dlaczego SILK miałoby być lepsze od przeglądarki? Deweloperzy wymieniają m.in takie zalety: dostępność offline; bogatszy interfejs; lepsze wsparcie dla małych urządzeń, na których tradycyjne strony www wyglądają znacznie gorzej niż na zwykłych komputerach; wsparcie dla różnych urządzeń wejścia-wyjścia. Inne możecie sprawdzić sami na stronie projektu.

Osobiście nie korzystam za bardzo z portali społecznościowych czy wynalazków typu mikro-blogi. Niemniej wiele pomysłów związanych z projektem SILK jest dla mnie olbrzymim usprawnieniem. przede wszystkim pobieranie zawartości kde‑look.org czy kde‑apps.org za pomocą ustawień systemowych. Czekam z niecierpliwością na kolejne aplety, być może już wkrótce nie będzie potrzeby włączania Firefoksa tylko po to, żeby obejrzeć film na YouTube. Poza tym ten oraz inne projekty udowadniają jak innowacyjnym oraz dynamicznie rozwijającym środowiskiem jest KDE