Czy można jeszcze więcej wycisnąć z PC? Test pamięci iChill 16GB 3600MHz RGB
Inno3D to producent naprawdę udanych kart graficznych. A czy wiedzieliście, że dostarcza na rynek również moduły RAM? Uzbrojeni w nową wiedzę sprawdzimy, jak w praktyce wypada zestaw kości Dual Channel o pojemności 16 GB w parze z procesorem i7‑8700.
Nie będzie to tradycyjny test, bo takich publikacji można znaleźć na pęczki w Sieci. Zamiast tego zastanowimy się nad konkretnym problemem. Mianowicie, czy jesteśmy w stanie uzyskać nieco więcej z procesora i7‑8700 dzięki modułom RAM z półki premium? Jak słusznie zauważyliście, wykorzystany CPU to wersja bez „K”, a więc ma zablokowany mnożnik. Jest to podstawowy parametr Intela służący do podkręcania. Bez niego możemy liczyć jedynie na fabryczne ustawienia tzw. częstotliwości turbo. Dlatego warto zastanowić się, jakie korzyści mogą płynąć z szybszych pamięci. Warto o tym mówić, ponieważ dobór kości RAM do procesorów Intela łatwym zadaniem nie jest, o czym więcej w podsumowaniu.
O metodyce i platformie testowej słów kilka
Istotną rolę w tym teście odgrywa metodyka, czyli sposób w jaki zostaną przetestowane pamięci. Ogólnie przyjętym standardem przepustowości kości DDR4 są wartość 2133MHz (PC17000). Nawet, jeśli kupimy droższe i szybsze moduły będą one uruchamiane przeważnie w tej domyślnej konfiguracji. Oczywiście RAM, nawet ten tańszy możemy „podkręcić”, podobnie jak procesor czy układ graficzny. Natomiast lepsze pamięci, takie jak choćby iChill 16GB 3600MHz, posiadają profil X.M.P. Extreme Memory Profile to parametr uzyskiwany głównie z poziomu BIOSU, pomagający załadować maksymalne ustawienia kości RAM. Nasze testy wykonamy na podstawie: bazowej wartości 2133MHz, profilu X.M.P (3600MHz) oraz spróbujemy ręcznie podkręcić pamięć.
Platforma testowa:
• Procesor: Intel i7‑8700 • Chłodzenie procesora: Cooler Master MasterLiquid ML120R RGB • Płyta główna: Gigabyte Z390 Gaming X • Karta graficzna: iChill GTX 1070 Ti • Dysk: Plextor M8Se 512GB NvMe • Zasilacz: Cooler Master V650 80+ GOLD • Obudowa: Cooler Master Masterbox Elite 5 RGB midi tower • System operacyjny: Windows 10; sterowniki 419.17
Parametry pamięci iChill RGB DDR4-3600 16GB Dual Channel
• Nazwa/kod: iChill RCX2-16G3600A • Producent modułów pamięci: Samsung • Ustawienia dla 2133MHz: Timing: 15‑15-15-36; DDR Voltage: 1.20V • Ustawienia dla 3600MHz: Timing: 17‑18-18-38; DDR Voltage: 1.35V
Testy syntetyczne zaczniemy od kilku benchmarków z głównym nastawieniem na obciążenie CPU. Uzupełnieniem będą klasyczne benchmarki sprawdzające wydajność zarówno procesora jak i układu graficznego. Największy nacisk położymy jednak na sprawdzian w grach komputerowych, które teoretycznie powinny pozwolić ocenić realny przyrost mocy obliczeniowej. Testy wykonano w rozdzielczości 1080p i 1440p, przy użyciu lokacji w równy stopniu obciążających procesor i układ graficzny. Dlatego dla przykładu w Wiedźmin 3 odbędziemy długi spacer po Novigradzie, zaś w Crysis 3 ogramy misję Welcome to the Jungle oraz Root of all Evil. W innych tytułach posłużymy się jeszcze wbudowanymi benchmarkami, korzystając jednocześnie z dobrodziejstw DirectX 12. W ten sposób przekonamy się, czy gracz i dumny właściciel i7‑8700 będzie w stanie skorzystać z pamięci 3600MHz. Na sam koniec oczywiście kilka słów poświęcimy samym modułom – jakości wykonania i możliwości konfiguracji RGB.
Benchmarki nie kłamią…
Użyjemy łatwo dostępnej funkcji profilu X.M.P dostępnej z poziomu BIOSU. Można również skorzystać z programu EasyTune – narzędzia służącego do podkręcania komponentów z poziomu Windowsa dla płyt głównych Gigabyte oraz Aorus. Dzięki temu szybko i sprawnie porównamy wyniki między 2133 a 3600MHz.
Pierwszy test w programie Intel Extreme Tuning Utility wykazał różnicę na poziomie zaledwie 10 punktów. W PCMark 8, służącym do sprawdzenia ogólnej sprawności komputera pod względem zastosowań biurowych i multimedialnych, profil pamięci X.M.P dał przyrost 29 punktów. W popularnym benchmarku FireStrike (DirectX 11), skrojonym z myślą o aplikacjach 3D, w ogólnym podsumowaniu uzyskaliśmy 162 punkty więcej. Jednak w tym samym czasie punktacja Physics Score pokazała słabszy rezultat - 300 pk. Podobna sytuacja miała miejsce w benchmarku Night Raid (DirectX 12).
Słabo wypadł jeszcze Heaven Benchmark 4.0 – tylko 25 punktów więcej. Na koniec Cinebench R15 pozwolił osiągnąć dodatkowe 113 pk, a tym samym i7‑8700 przeskoczył leciwego Xeon X5650. Póki, co trudno mówić o satysfakcjonujących rezultatach.
Pora na gry
W grach użyto rozdzielczości 1080p i wysokich ustawień detali wraz z jakością tekstur, przy bardzo ograniczonym wygładzaniu krawędzi. Takie ustawienia są znacznie bardziej miarodajne niż szczegółowość na przysłowiowym poziomie “Ultra”. Pokusiłem się jeszcze o sprawdzian w rozdzielczości 3440 x 1440 pikseli, aby otrzymać pewien punkt odniesienia dla obciążenia poszczególnych podzespołów komputera. Wykresy pokazują średnią ilość uzyskanych klatek na sekundę.
Na pierwszy ogień poszedł testowy klasyk w postaci Crysis 3. W Full HD udało się pozyskać średnio 7 klatek na sekundę więcej, natomiast w standardzie 1440p wyniki mieściły się w granicach błędu statystycznego. Nie od dziś wiadomo, że Wiedźmin 3 chętnie czerpie całymi garściami z możliwości PC, szczególnie, jeśli posiadamy pamięć o dużej przepustowości. W 1080p gra osiąga około 10 klatek więcej. 1440p to rezultaty w granicach ~4 fps. Z drugiej strony kompletnie zawiodło Metro: Last Light Redux, ponieważ profil X.M.P wykazał niższą ilość klatek.
Podobna sytuacja ma miejsce w Shadow of the Tomb Raider. Pomiędzy poszczególnymi profilami pamięci na pierwszy rzut oka nie ma większej różnicy. Najbardziej pozytywnie zaskakuje Ashes of the Singularity. Jak wiadomo nowoczesne strategie bez oporów jednocześnie korzystają z procesora i grafiki. Średnio 8 do 15 klatek na sekundę więcej i dużo lepszy szczytowy wynik pozwalają sądzić, że warto bliżej zainteresować się nie tylko szybszymi pamięciami, ale i tytułami bazującymi na DirectX 12.
Wypada odnotować, że w wszystkich opisanych przypadkach frame time był bardzo niski, i mimo wysokiego obciążenia GPU animacja nie zwalniała nawet na chwilę. W każdym z przeprowadzonych testów w rozdzielczości 1440p większy ciężar pracy spadał na barki Geforce’a, przez co CPU zyskiwał nieco więcej oddechu. Można jednak śmiało powiedzieć, że i7‑8700 oraz GTX 1070 Ti to całkiem dobrany duet do zabawy w Full HD a nawet QHD.
Słów kilka o zestawie iChill
Kości RAM iChill RGB DDR4-3600 16GB Dual Channel nabywamy w czarnym opakowaniu. Po rozpakowaniu do rąk trafiają ciekawe wykonane pamięci. Za produkcję modułów odpowiada Samsung. Przy przepustowości 2133MHz opóźnienia wynoszą odpowiednio: 15‑15-15-36, dla napięcia 1.20V. W profilu 3600MHz opóźnienia przy napięciu 1.35V, to: 17‑18-18-38. Wynik całkiem niezły, który według ceny za zestaw 16GB (2x 8GB) oscylującej na poziomie 950‑1000 zł, stawia je pośrodku oferty rynkowej. Naturalnie znajdziecie moduły o podobnym zegarze i niższych opóźnieniach, ale musicie liczyć się z odpowiednią dopłatą.
Jak wypada ręczny potencjał OC? Sprawa wyglądała dość zadziwiająco, ponieważ płyta główna Gigabyte Z390 Gaming X, z wgranym biosem F6, nie pozwoliła na wiele. Wszystkie szczegółowe funkcje były widoczne, ale nic nie dało się zmienić według własnych preferencji – łącznie z opóźnieniami i napięciem. Jest to o tyle kłopotliwe, bowiem na poziomie Windows aplikacja Gigabyte APP Center pozwoliła na zabawę Memory Frequency. Przechodząc z wartości 21.33 na 24 pozyskaliśmy stabilne 2400MHz, ale poszczególne wyniki benchmarków nie różniły się zbytnio od zegara 2133. Należy powiedzieć, że parametry CL i napięcia bios dostosował samodzielnie odpowiednio je podnosząc. Niestety powyżej wartości 24 dla Memory Frequency komputer wymuszał przywrócenie ustawień domyślnych.
Słowem jeszcze wypada wspomnieć o podświetlaniu RGB. Kości same w sobie wyglądają znakomicie, a ich podświetlenie LED generuje naprawdę ciekawe efekty. Domyślne oprogramowanie Gigabyte nie pozwoliło na modyfikacje, ale ściągnięcie aplikacji Asus AURA załatwiło ten problem. Mnogość dostępnych wariantów podświetlania - tęcza, stały kolor, w rytm muzyki, itd. - powinna zadowolić wszystkich komputerowych estetów. Grunt to dobra prezencja!
Intel i7‑8700 oraz pamięci 3600MHz
W teorii dużo szybsze pamięci miały być dobrą wiadomością dla właścicieli zablokowanych procesorów - poczynając od Core i7‑8700, a na sześciordzeniowym i5‑8400 kończąc. W ogólnych codziennych zadaniach różnica między 2133 a 3600 MHz nie będzie odczuwalna. A Gry? Dopiero Ashes of the Singularity faktycznie pozwoliło skorzystać z pełni dobrodziejstw kości iChill. Ciekawie wypadł jeszcze Wiedźmin. Z doświadczenia można jednak powiedzieć, że różnice w grach stawiających bardziej na moc GPU będą raczej marginalne.
Boli, że nie udało się uzyskać własnych ustawień. Czy wina leżała po stronie płyty głównej, a może otrzymaliśmy taki, a nie inny zestaw kości – trudno powiedzieć. Wspominam o tym, ponieważ teoretycznie zestaw DDR4 o taktowaniu 3000MHz i wysokim CL będzie pracował wolniej w grach niż identyczny o niższym CL. Dlatego tym większa chrapka była na pozyskanie zegara rzędu 2600-2800Mhz, przy jak najniższych opóźnieniach i odpowiednio dobranym napięciu.
Czy ponadto nauczyliśmy się jeszcze czegoś konstruktywnego? Procesory Coffee Lake w istocie, tak jak poprzednicy, sprawiają duże trudności w odpowiednim dobraniu pamięci. Na tym tle jednostki Ryzen wypadają znacznie lepiej. Szczególnie, jeśli korzystacie z APU, czyli zintegrowanego układu graficznego. Zostając przy Intelu, kupowanie kosztownych kości do procesora naszej klasy nie ma większego uzasadnienia, zwłaszcza, gdy koniecznym staje się nabycie odpowiedniej płyty głównej na chipsecie Z390. Dla zablokowanych jednostek i5 oraz i7 o wiele rozsądniejsze będą moduły iChill DDR4 16GB 2400MHZ o niskich opóźnieniach w swoim domyślnym profilu i odpowiednio szybka karta graficzna. Niemniej, w ogólnym rozrachunku kości iChill RGB DDR4-3600 16GB Dual Channel wypadły pozytywnie. Profil X.M.P działa bez najmniejszych problemów. Cenowo względem swoich parametrów wypadają również interesująco na tle potencjalnej konkurencji. Testy dostępne w Sieci z użyciem podkręconego i7‑8700K, tudzież jeszcze wydajniejszych CPU “Niebieskich” jasno pokazały, że ten zestaw potrafi sporo, szczególnie w kwestii OC. Tak więc, dla użytkowników stawiających na prezencję i przymierzających się, do złożenia iście high-endowego PC oferta od iChill jest warta rozważenia.
