Paski narzędzi w Operze

Uwaga: Tekst ten dotyczy Opery w wersji 12 i starszych.

Nie wiem jak wy, ale ja zawsze lubię sprawdzić możliwości programów, których używam. Kiedy po raz pierwszy używałem Opery, byłem zafascynowany tym, co można zrobić z jej paskami narzędzi.

Jeśli jeszcze się nimi nie bawiłeś, to najwyższa pora! Wciśnij Shift+F12 albo wybierz Menu > Wygląd i kartę Paski narzędzi, a potem Przyciski. Obejrzyj możliwości i wracaj tutaj. ;‑)

Cechy charakterystyczne

Pierwszą rzeczą wyróżniająca Operę wśród innych przeglądarek jest możliwość przeciągnięcia dowolnego przycisku na niemal dowolny pasek narzędzi i pisząc „dowolny” nie mam na myśli wyłącznie pasków o powszechnie znanych nazwach. Aby zobaczyć jakie paski mamy do dyspozycji: (warto też najpierw otworzyć panele skrótem F4 i wybrać któryś z nich z nich) Shift+F12 > Paski narzędzi > Pokazuj ukryte paski podczas dostosowywania. Teraz można klikać różne elementy – wokół paska narzędzi na którym znajduje się kliknięty element powinna się pojawić żółta ramka. Jednym z nieoczywistych przykładów paska narzędzi jest przycisk menu, który znajduje się na własnym pasku, który to z kolei jest położony na pasku kart. Podobnie jest z przyciskami rozszerzeń.

Jedynymi paskami z ograniczeniami są pasek zakładek (oraz jego dawny odpowiednik, tzw. pasek osobisty) i pasek rozszerzeń. Na pasku zakładek/osobistym mogą znajdować się tylko zakładki, foldery zakładek (te z kolei nie mogą się znajdować na innych paskach, a w każdym razie są z tym problemy) i pola wyszukiwania. Ograniczeniem paska rozszerzeń jest to, że mogą się na nim znajdować jedynie przyciski rozszerzeń, a pojedynczych przycisków nie można przeciągać w inne miejsca.

Druga charakterystyczna rzecz, to możliwość ustawienia dla każdego paska indywidualnie takich opcji jak położenie, styl i zawijanie.

Wymienię w tym wpisie kilka rzeczy, które moim zdaniem zasługują na uwagę, ale polecam przede wszystkim samemu trochę pokombinować – zwłaszcza po zaznaczeniu opcji Pokazuj ukryte paski podczas dostosowywania. W dalszej części tekstu często pomijam to, że trzeba mieć otwarte okienko Wygląd.

Dodawanie przycisków

Przyciski można swobodnie przenosić z okienka Wyglądu (karta Przyciski) lub np. ze stron internetowych. (Blog ten blokuje niestety adresy odnośników zaczynające się od "opera:", więc przykłady nie będą działały jako samodzielne linki.) Na przykład przeciągnięcie odnośnika Przycisk Menu" target="_blank" rel="noopener">Przycisk menu (otwórz go najpierw w nowej karcie) na jakiś pasek narzędzi, spowoduje dodanie przycisku z ikoną strony domowej, wyświetlającego menu Opery.

Kod podanego przycisku wygląda następująco:

<a href="opera:/button/Show">Przycisk Menu</a>

Kliknięcie odnośnika powinno spowodować wyświetlenie pytania o chęć dodania przycisku. Przyciski dodane w ten sposób, w przeciwieństwie do tych przeciągniętych wprost na pasek, są dostępne w sekcji Moje przyciski, tam gdzie pozostałe przyciski Opery (Wygląd > Przyciski).

Usuwanie przycisków

Aby usunąć przycisk z paska narzędzi należy kliknąć go prawym przyciskiem myszy i wybrać Dostosuj > Usuń z paska narzędzi.

Uwaga: dla standardowego przycisku menu opcja ta jest nieaktywna i po przeciągnięciu go na inny pasek jedynymi możliwościami jego usunięcia jest resetowanie paska narzędzi lub ręczna modyfikacja pliku konfiguracyjnego.

Resetowanie paska narzędzi

Jeśli coś przekombinujesz, zawsze łatwo jest przywrócić domyślne przyciski paska, klikając go prawym przyciskiem myszy i wybierając Dostosuj > Przywróć domyślną konfigurację paska.

Aby zresetować wszystkie paski do ustawień fabrycznych wybierz: Menu > Preferencje > Zaawansowane > Paski narzędzi, a następnie wybierz konfigurację Opera Standard.

Przesuwanie przycisków

Gdy okno Wyglądu jest nieaktywne, przyciski można przesuwać lub „kopiować” przytrzymując klawisz Shift. Jeśli przeniesiesz przycisk w obrębie jednego paska narzędzi, wtedy przesunie się on; jeśli przeciągniesz go na inny pasek, przycisk zostanie skopiowany.

Przy włączonym oknie Wygląd, przyciski można przeciągać bez potrzeby wciskania klawisza Shift.

Usunięcie tekstu „Opera” z przycisku menu

Kliknij przycisk Menu prawym przyciskiem myszy, wybierz opcję Dostosuj > Wygląd, upewnij się, że wokół przycisku jest żółta ramka, a następnie w oknie Wygląd wybierz Styl > Tylko ikony. TADAM!

A ja mam ten pasek nawet całkowicie ukryty, bo menu i tak jest dostępne poprzez stuknięcie klawisza Alt na klawiaturze.

Usunięcie pustego miejsca ponad kartami

Zarówno przy niezmaksymalizowanym, jak i przy zmaksymalizowanym oknie, ponad kartami znajduje się pusta przestrzeń. Gdy okno jest niezmaksymalizowane, służy ona po prostu do przeciągania go. Jeśli jednak chcesz móc sięgnąć karty w zmaksymalizowanym oknie przez przesunięcie myszy do samej góry ekranu, musisz usunąć tę jednopikselową przerwę – zaznacz ten kod: "opera:config#Chrome Integration Drag Area", kliknij zaznaczenie prawym przyciskiem myszy, wybierz opcję Przejdź pod ten adres, a następnie zmniejsz wartość dla zmaksymalizowanego okna do 0 i zapisz zmiany.

Teraz pozostaje tylko przywrócić i ponownie zmaksymalizować okno Opery.

Włącz inny pasek zakładek

W Operze do wersji 11.00 pasek zakładek nie znajdował się pod paskiem adresu, ale nad paskiem kart i nazywał się paskiem osobistym. Po pojawieniu się nowej opcji, stara wcale nie zniknęła – jest tylko trochę trudniej dostępna.

Zaznacz Pokazuj ukryte paski podczas dostosowywania i kliknij pasek z zakładkami znajdujący się ponad paskiem kart. Wybierz Położenie inne niż Ukryj (wybranie Na górze spowoduje pojawienie się paska tytułu, jeśli do tej pory był ukryty) – można wybrać położenie na dole, ewentualnie na boku i Styl > Tylko ikony).

Jaka jest przewaga „paska osobistego” nad paskiem zakładek? Choćby taka, że nie zwęża się on po otwarciu paneli, a także jest widoczny cały czas, nawet po otwarciu poczty, czy okienka preferencji rozszerzeń.

Pasek kart na boku lub na dole

Kliknij na pasku kart i wybierz Położenie > Po lewej. Kto nie lubi, ten od razu odznacza opcję Włącz miniatury na kartach.

Ależ strasznie brzydko to wygląda, gdy pasek kart jest po lewej i panele też po lewej. Trzeba coś przenieść, ale najpierw...

O położeniu paska kart i paska osobistego

Ktoś mógłby spytać: dlaczego pasek kart pod paskiem adresu pojawił się w Operze dopiero pod koniec 2010 roku? A dlaczego Opera od zawsze miała pasek kart ponad paskiem adresu, a nie odwrotnie, tak jak to było w innych przeglądarkach?

Odpowiedź wiąże się z jeszcze jedną ciekawą funkcją Opery, której niestety dokładknie tu nie opiszę, a która nazywa się interfejsem wielodokumentowym (z angielskiego MDI, czyli Multiple Document Interface ). Polega to mniej więcej na tym, że każda strona w Operze jest oknem, którym można zarządzać podobnie jak tymi na pulpicie, tzn. można je minimalizować, maksymalizować i przywracać ich rozmiar. Przy zmaksymalizowanym podoknie pasek tytułu dokumentu jest ukryty.

Jak to się ma do odpowiedzi na zadane pytania? Wszystko staje się jasne po przywróceniu rozmiaru podokna.

Widać, że stare rozwiązanie z Opery jest jedynym logicznym rozwiązaniem. Dlaczego każdy dokument miałby mieć swój własny pasek zakładek? Czy te paski są różne i zależą od wyświetlanego dokumentu? Właśnie nie, a wręcz absurdalnym w tej sytuacji rozwiązaniem było znane z innych przeglądarek: pasek kart pod paskiem adresu. Spróbujcie to sobie wyobrazić na powyższym zrzucie ekranu – obydwie otwarte strony zawierałyby własny, identyczny pasek kart!

Panele po prawej i pasek wyboru paneli po prawej/na górze/na dole

Przełącz się na chwilę w oknie Wygląd na kartę Panele i wybierz Położenie paneli >Po prawej. Jeszcze czegoś brakuje… Wróć do karty Paski narzędzi, kliknij pionowy pasek wyboru paneli i wybierz Położenie > Po prawej.

Kliknięcie ikony panelu powoduje jego zamknięcie, ale pasek wyboru paneli pozostaje na wierzchu. Wciskanie klawisza F4 spowoduje tylko znikanie/pojawianie się paska wyboru, a nie ostatnio używanego panelu. Inaczej się jednak dzieje po ustawieniu omawianego paska na górze lub na dole – wtedy F4 zawsze pokazuje ostatnio używany panel lub ukrywa je całkowicie, włącznie z paskiem wyboru. Możesz zatem przestawić ten pasek na górę, jeśli tak wolisz. Można też – pod kartą Panele – aktywować opcję Pokazuj przełącznik paneli przy krawędzi okna. Dzięki temu, gdy okienko będzie zmaksymalizowane, wystarczy przesunąć mysz do skraju ekranu i kliknąć lewy przycisk myszy. (Są też szybsze sposoby na pokazanie/ukrycie paneli – z moją starą myszą miałem tę funkcję pod jej przyciskiem bocznym.)

Używanie elementu zawijającego

Element zawijający w Operze 11.60+…

Bodajże w Operze 11.60 zniknął z opcji wyglądu element zawijający. Dlaczego? To dla mnie zagadka bez odpowiedzi. Aby móc z niego skorzystać, należy w katalogu "Profil użytkownika\toolbar" (ścieżka do odnalezienia w opera:about) odnaleźć swój układ pasków narzędzi i w sekcji "[Customize Toolbar Custom.content]" dodać linie:

Spacer0, 3
Spacer1, 4

Element zawijający pojawi się wtedy w Wygląd > Przyciski > Moje Przyciski.

Alternatywnie, można stworzyć we wspomnianym katalogu nowy plik – jego nazwa nie ma znaczenia – o treści: [code]Opera Preferences version 2.1 ; Do not edit this file while Opera is running ; This file is stored in UTF‑8 encoding [INFO] NAME=Wrapper  [Customize Toolbar Custom.content] Spacer0, 3 Spacer1, 4[/code] Następnie trzeba wybrać ten układ w Preferencje > Zaawansowane > Paski narzędzi > Konfiguracja pasków narzędzi. W ten sposób „stracimy” jednak wszystkie dokonane wcześniej zmiany z paskami narzędzi. („Stracimy” w cudzysłowie, bo w każdej chwili można wybrać stary układ w preferencjach.)

…i jego właściwe zastosowanie

Będąc dalej przy panelach, gdy są one zwężone, m.in. na panelu zakładek pole wyszukiwania bardzo się zwęża. – Lepiej gdyby pojawiało się ono w nowej linii. W oknie Wygląd wybierz kartę Przyciski, a następnie Separatory lub zgodnie z wcześniejszym komentarzem: Moje przyciski. Przeciągnij teraz Element zawijający i upuść go przed polem wyszukiwania zakładek.

Możesz go też wykorzystać np. gdy na pasku adresu masz zbyt wiele elementów i chcesz „przełamać linię” (ale o tym jeszcze później).

Pasek wyszukiwania na stronie...

Jedna z rzeczy, których bardzo nie lubię, to przesuwanie się strony w dół przy próbie wyszukiwania tekstu na stronie (Ctrl+F lub jeden z klawiszy ", . /"). Jeśli przeniesiemy ten pasek na dół, będziemy mogli się pozbyć tego denerwującego efektu.

Upewnij się że opcja Pokazuj ukryte paski podczas dostosowywania jest zaznaczona, kliknij pasek wyszukiwania na stronie – nie pomyl go z paskiem widoku – i wybierz Położenie > Na dole. Po tym koniecznie przestaw położenie na Ukryj.

„Wydłużony pasek adresu” przy pasku kart na boku

Masz pasek kart na boku? Jest to dobre ustawienie na szerokich ekranach i gdy ma się wiele otwartych kart, ale pusta przestrzeń między przyciskiem menu, a śmietnikiem wygląda brzydko. Można jednak poprzerzucać tam przyciski Wstecz, Dalej oraz Stop/Odśwież i w ten sposób uzyskać nietypowy efekt, jak gdyby pasek adresu znajdował się w całości ponad paskiem kart (uzyskany efekt zależy od wybranej skórki).

Przyciski Wstecz i Dalej ze strzałką historii

Standardowe przyciski Wstecz i Dalej również posiadają listę z historią odwiedzonych stron w danej karcie, ale aby tę listę wyświetlić, trzeba albo przytrzymać przez chwilę wciśnięty lewy przycisk myszy, albo przesunąć mysz w dół podczas trzymania LPM. Jeśli ktoś chce mieć widoczną strzałeczkę, której kliknięcie spowoduje wyświetlenie listy, to takie przyciski są dostępne – konkretnie pod Przyciski > Przeglądarka – wystarczy je przeciągnąć tam gdzie się chce.

Usunięcie przycisków zamykających na kartach

Karty można zamykać poprzez kliknięcie rolką myszy (pomijając możliwość zamknięcia aktywnej karty np. gestem myszy, czy skrótem klawiszowym), a przyciski zamykające są na dobrą sprawę zbędne – to tylko kwestia przyzwyczajenia. Aby zamknąć kartę rolką, nie trzeba też celować kursorem w krzyżyk zamykania. Preferencje > Zaawansowane > Karty > Zaawansowane opcje kart > Wyświetlaj przycisk zamykający na każdej karcie, to opcja której szukamy.

We wspomnianym wyżej miejscu znajduje się również opcja umożliwiająca zamykanie kart dwuklikiem myszy.

Przenoszenie przycisków rozszerzeń

Wiele rozszerzeń umieszcza swój przycisk na Pasku adresu, przez co może się tam zrobić spory tłok. Co zrobić w takiej sytuacji?

Pokaż/Ukryj, czyli skrót

Pokazywanie/ukrywanie paska rozszerzeń własnym przyciskiem (albo skrótem klawiaturowym/gestem myszy/wpisem menu – w Operze to nie ma znaczenia – jeżeli da się w jeden sposób, to da się niemal identycznie zrobić każdy z pozostałych skrótów): Pokaż/ukryj pasek rozszerzeń" target="_blank" rel="noopener">Pokaż/ukryj pasek rozszerzeń (otwórz go najpierw w nowej karcie)

Gdyby ktoś chciał zrobić skrót klawiaturowy, to wystarczy użyć polecenia:

Set alignment, "extensions toolbar", 6 | Set alignment, "extensions toolbar", 0

Zawijanie paska adresu

Jeżeli masz naprawdę wiele rozszerzeń, możesz zmienić ustawienia Paska adresu tak, aby rozszerzenia pokazywały się w nowej linii. Klikamy prawym przyciskiem myszy na pasku adresu i wybieramy > Dostosuj > Wygląd > Zawijanie > zawijaj pasek narzędzi. Teraz musimy jeszcze tylko przed rozszerzeniami wstawić Element zawijający (informacja o nim znajduje się wyżej w tym wpisie).

Inny pasek narzędzi

Opera ma w Edytorze preferencji wpis o nazwie "Extension Set Parent". Aby go odnaleźć należy wpisać w pasku adresu "opera:config", a następnie albo użyć wyszukiwarki, albo odszukać wpis w sekcji User Prefs – adres bezpośredni: opera:config#UserPrefs|ExtensionSetParent.

Domyślną wartością pola jest ciąg tekstowy "Document Toolbar". Toolbar… znaczy, że pasek narzędzi. Skoro już wiemy, że trzeba tam wpisać nazwę paska narzędzi (wydedukowaliśmy to ;–)), to trochę pomogę i podam listę z nazwami pasków na które warto spróbować przenieść rozszerzenia.

(Wybaczcie tę tęczę kolorów.) W Operze 11 można też było spróbować paska "Widgets Panel Toolbar". W ten sposób można było uzyskać efekt „Panelu rozszerzeń”. W dwunastce widżetów już nie ma i nie ma żadnego panelu, do którego rozszerzenia by pasowały (lecz można próbować).

Jeszcze innym drastycznym rozwiązaniem (nie uwzględnionym na powyższym obrazku), przy naprawdę ogromnej ilości rozszerzeń, może być aktywowanie paska nawigacyjnego: "Site Navigation Toolbar" i usunięcie z niego wszystkich pozostałych przycisków. Chociaż zamiast tego, polecam raczej (zwłaszcza jeżeli ktoś ma włączony pasek zakładek – aby zakładki były „bliżej” strony) ustawienie zawijania Paska adresu. Wygląd i ogólne odczucia mogą się też różnić w zależności od tego jakiej skórki używasz.

Robimy zatem tak:

• Otwieramy opera:config#UserPrefs|ExtensionSetParent.
• Wpisujemy nazwę paska narzędzi na którym chcemy mieć przyciski rozszerzeń (np. "Start Toolbar").
• Klikamy Zapisz, potem OK.
• Teraz klikamy prawym przyciskiem myszy (PPM) na rozszerzenia na pasku adresu i wybieramy Dostosuj > Usuń z paska narzędzi.

W tym momencie rozszerzenia powinny się pojawić na nowym pasku. A jak przenieść pasek na lewo względem innych przycisków? Najłatwiej jest poprzenosić inne przyciski na prawo od niego (przytrzymaj Shift, a następnie przeciągnij i upuść dany przycisk), albo…

Przeciągnij i upuść

Można też stworzyć „pasek” rozszerzeń, który można przeciągnąć gdziekolwiek, tak jak każdy inny przycisk.

Stosujemy punkt drugi i umieszczamy rozszerzenia na pasku, którego nie używamy. Dla większości osób najlepszym rozwiązaniem będzie zapewne "Browser Toolbar". Następnie otwieramy (przy zamkniętej Operze!) plik konfiguracji pasków narzędzi (z katalogu "Profil użytkownika\toolbar") i na końcu naszego pliku dodajemy:

[Ext.alignment]
Auto Alignment=1

[Ext.content]
ExtensionSet1

a w sekcji "[Customize Toolbar Custom.content]"

ButtonSet, Ext

Jeżeli sekcja taka nie istnieje, to ją tworzymy, czyli dopisujemy:

[Customize Toolbar Custom.content]
ButtonSet, Ext

Warto jeszcze dodać (jeśli ktoś chce się pozbyć "ramek" wokół ikonek – zrzuty ekranu pokazują przyciski bez ramek) tych kilka linijek z domyślnego pliku konfiguracyjnego:

[Extensions Toolbar.style]
;Button skin=Extension Button Skin
Button type=2
Button style=0
Wrapping=0

Oczywiście jeżeli wpis już jest obecny, to po prostu komentujemy/usuwamy linijkę "Button skin=...".

Co teraz? Otwieramy Operę, wybieramy Menu O > Wygląd > Przyciski > Moje przyciski i przeciągamy sobie przyciski rozszerzeń gdzie chcemy.

PS A kopiąc w swoich starych plikach z My Opera, znalazłem taki oto obrazeczek pokazujący, że tak naprawdę korzystanie z Opery nie wymaga wykorzystywania żadnych pasków narzędzi:

Jakoś z paskiem kart nie mogłem się wtedy rozstać, ale bez niego też można się obejść, np. przełączając karty za pomocą Ctrl+rolka.