Bądźmy bardziej etyczni

Etyka definiowana jest jako dział filozofii, zajmujący się badaniem moralności i tworzeniem nowych systemów myślowych, z który można wyprowadzić zasady moralne. Oczywiście w dzisiejszym wpisie nie przedstawię żadnego nowego systemu wartości, ponieważ coś takiego znacznie przerasta moje kompetencje. Jednak omówię pięć inicjatyw, dzięki którym korzystając z internetu i ogólnie nowych technologi możemy działać bardziej "etycznie". Ten cudzysłów stosuję, ponieważ nie mam prawa, żeby mówić Wam jakie zachowania są dobre a jakie złe. W tym wpisie po prostu przedstawię pewne działa i inicjatywy, które według mojej opinii, wpisują się w slogan "Do the right things". A teraz nie przedłużając już tego nieco zagmatwanego wstępu przejdźmy do właściwej części wpisu.

Ethical.net

Nie od dziś słyszymy, że jako konsumenci mamy możliwość głosowania własnym portfelem, więc czemu nie wybieramy narzędzi, programów, serwisów, usług oraz zasobów, które uznać można za etyczne? Odpowiedź na to pytanie jest dość prosta - bo ich nie znamy! Na szczęście tutaj z pomocą przychodzi nam serwis ethical.net, którego twórcy przygotowali obszerny katalog właśnie tego typu produktów. Znajdziemy w nim między innymi przeglądarki internetowe (tutaj polecany jest na przykład Tor Broswer, Brave czy Firefox), wyszukiwarki (np. DuckDuckGo, Searx), serwisy pocztowe (np. ProtonMail, FastMail), narzędzia do analityki, serwisy hostingowe, narzędzia do pracy zespołowej, komunikatory (np. Signal), programy biurowe (np. LibreOffice, Simplenote), serwisy do dzielenia się plikami (np. Nextcloud, Firefox Send), internetowe kalendarze, systemy operacyjne (zarówno mobilne, jak i desktopowe) i wiele wiele innych narzędzi i usług. Co ciekawe w katalogu omawianego serwisu znajdziemy też wywiady, książki, podcasty i filmy. Oprócz katalogu ethical.net może pochwalić się mini manifestem, w którym przedstawia swoje rozumienie etycznych działań. Definicja ta moim zdaniem jest po prostu genialna w swej prostocie i w moim autorskim tłumaczeniu brzmi tak: "Działania etyczne, czyli ukierunkowane na harmonię z innymi ludźmi, zwierzętami oraz resztą przyrody." Oczywiście taka ogólne stwierdzenie nie wyjaśnia dokładnie czym kierowali się twórcy ethical.net dodając kolejne pozycje do swoje katalogu. Ale również ta kwestia została przez nich omówiona w manifeście i tak proponowane przez ethical.net produkty muszą być między innymi: trwałe, stabilne, przemyślane, transparentne, otwarte, przyjazne, ekologiczne, zorientowane na społeczność itd.

Każda pozycja w katalogu opatrzona jest krótkim opisem.

Legalna Kultura

Pozycja druga na mojej liście - Legalna Kultura - to kolejny katalog. Tym razem agregujący serwisy umożliwiające legalny dostęp do dzieł kultury. Jak wiecie w moim sztandarowym cyklu Piractwo, a po co to komu? intensywnie proponuje korzystanie z legalnych źródeł i właśnie tym samym (tylko, że na znacznie szerszą skalę) zajmuje się fundacja Legalna Kultura. W serwisie przez nią prowadzonych znajdziemy setki zarówno płatnych jak i bezpłatnych serwisów oferujących legalnie filmy i seriale, muzykę, książki, prasę oraz zdjęcia. W katalogu Legalnej Kultury znajdziemy również linki do wirtualnych bibliotek, muzeów i galerii, a także archiwów. Oczywiście każda z dostępnych pozycji została opisana i oznaczona jednym z trzech tagów - płatne, bezpłatne lub mieszane. Oprócz tego w serwisie pojawiają się wiadomości związane z szeroko pojętą kulturą.

Warto jeszcze wspomnieć, że w katalogu serwisu znajdziemy aktualnie ponad 1000 pozycji.

OKO.press

OKO.press to serwis informacyjny poświęcony polityce - głównie polskiej. Czynnikiem wyróżniającym go na tle wielu podobnych stron jest to, że prowadzony jest przez fundację i utrzymuje się z wpłat użytkowników . Fundacja Ośrodek Kontroli Obywatelskiej OKO twierdzi, że omawiany serwis "jest odpowiedzią na towarzyszący nam dziś w mediach zalew półprawd, przekłamań oraz słów wypowiedzianych bez odpowiedzialność i sensu". Czytam OKO.press już od dłuższego czasu i mogę stwierdzić, że jego autorzy bardzo dobrze realizuję swoją wizję, którą opisali w następujących słowach: "Naszą odpowiedzą jest sięgnięcie do korzeni dziennikarstwa - do prawdy. Potrzeba rzetelnej analizy słów i czynów w życiu publicznym staje się nagląca. Wiarygodne, sprawdzone informacje, rzeczowość, odwoływanie się do danych liczbowych i ekspertyz naukowych - w ten sposób chcemy tworzyć OKO.press miejsce godne zaufania". I faktycznie na łamach omawianego serwisu często wypowiadają się eksperci między innymi klimatolodzy, prawnicy, ekolodzy (w sensie naukowcy zajmujący się nauką jaką jest ekologia), ekonomiści, politolodzy, lekarze i inni. O skuteczności, niezależności i rzetelności dziennikarzy pracujących w redakcji OKO.press może świadczyć na przykład świetny artykuł na temat skali promocji Ministerstwa Sprawiedliwości w serwisie Wirtualna Polska. Dziennikarze nie tylko poparli swój tekst twardymi danymi liczbowymi, wywiadami z pracownikami WP, ale także nie przejęli się naciskami ze strony władz - nie wycofali tekstu i są gotowi bronić swoich racji w sądzie. Tak to się robi! Co dla mnie bardzo ważne dziennikarze i eksperci OKO.press potrafią zarówno chwalić jaki krytykować działalność wszystkich sił politycznych w Polsce, czyli nie opowiadają się po żadnej ze stron w wojnie polsko-polskiej - są bezstronni. Warto jeszcze wspomnieć, że wszystkie artykuły, filmy i podcasty publikowane przez OKO.press dostępne są za darmo (chociaż w przypadku niektórych konieczne jest założenie konta na stronie).

Na zakończenie dodam jeszcze, że omawiany serwis ma bardzo ciekawy dział Prawda czy fałsz?, w którym ocenia stopień prawdziwości wypowiedzi różnych osób publicznych.

EDIT 12.04.2020

Chciałbym jeszcze wspomnieć, że za wysoką jakością pracy dziennikarzy OKO.Press przemawia szereg branżowych nagród i wyróżnień jest to między innymi: Pióro Nadziei przyznane przez Amnesty International dla Antona Ambroziaka, Bianka Mikołajewska wicenaczelna serwisu została natomiast wyróżniona tytułem Dziennikarza Dekady przez radio Zet, a redakcja jako całość została do naprawdę bardzo prestiżowej nagrody Index on Censorship.

Website Carbon Calculator

Czy zastanawialiście się może kiedyś czy jedna strona jest bardziej ekologiczne od innych? Albo ile dwutlenku węgla zostanie wyemitowane do atmosfery, gdy wejdziecie na stronę główną DP? Jeśli tak to zapewne chętnie skorzystacie z Website Carbon Calculator. Omawiany serwis na podstawie adresu URL określi czy dana strona jest "czystsza" niż inne, ile CO2 wyprodukowaliśmy jednokrotnie ją odwiedzając, poinformuje nas czy badany serwis jest hostowany na serwerach korzystając z ekologicznych źródeł energii oraz poda garść statystyk, które pozwolą nam lepiej zrozumieć jak duży wpływ na środowisko może mieć surfowanie po internecie. Na potrzeby tego wpisu przetestowałem kilka serwisów i w tym miejscu chciałbym podzielić się z Wami wynikami, które uzyskałem. Po pierwsze w testach świetnie wypada wyszukiwarka Google (jedno wyszukanie to emisja 0,29 grama dwutlenku węgla), która nie tylko okazała się "czystsza" od 82% testowanych stron, ale także działa na ekologicznym serwerze. Równie dobrze wypadła wyszukiwarka DuckDuckGo (0,26 grama), niestety nie działa ona na "czystych" serwerach. Bardzo dobry wynik uzyskała również strona główna Wikipedii (0,36 grama i ekologiczne serwery). Strona główna Wirtualnej Polski też poradziła sobie całkiem nieźle z wynikiem 0,75 grama, okazała się lepsza od 58% testowanych stron, niestety serwery tego serwisu nie są zasilane zieloną energią. Bardzo źle wypadły natomiast DobreProgramy przy emisji 1,64 grama oraz korzystaniu z energii pochodzącej z paliw kopalnych, strona okazała się gorsza od 70% innych. Co warte uwagi konkurencyjny serwis Instalki wypadł jeszcze gorzej (1,96 grama emisji, wynik gorszy niż 76% innych testowanych stron oraz nieekologiczne źródła energii). Ciekawie wygląda również sytuacja naszego forum. Jednokrotne jego odwiedzenie generuje 1,34 grama CO2, co sprawia, ze strona ta jest gorsza od 63% badanych. Natomiast jednokrotne odwiedzenie bardzo podobnego pod względem wyglądu i funkcjonalności forum YesWas generuje tylko 0,05 grama emisji CO2, co sprawia, że serwis ten jest lepszy od 95% przetestowanych (dodatkowo korzysta z zielonej energii). Także jak widać w przypadku DP jest jeszcze wiele miejsca na optymalizację. Na zakończenie tej części zachęcam Was do przetestowania w Website Carbon Calculator stron, z których korzystacie na co dzień. Chciałbym też prosić tych z Was, którzy mają własne strony lub zawodowo zajmują się tworzeniem ich o przetestowanie Waszych projektów - może się okazać, że w kwestii wpływu na środowisko wymagają one jeszcze pewnego dopracowania.

EkoApps

EkoApps to ostatnia inicjatywa w dzisiejszym zestawieniu. Prowadzona jest przez znanego chociażby ze swojego bloga o programowaniu Marka Zająca. Jak wskazuje sama nazwa projekt ten poświęcony jest tworzeniu aplikacji zgodnych z naturą. Sama inicjatywa znajduje się dopiero w fazie przygotowania i nie oferuje jeszcze żadnych konkretnych materiałów. Niemniej ze względu na samą osobę twórcy warto mieć na nią oko.

I tym sposobem dotarliśmy do końca mojego dzisiejszego wpisu. Na zakończenie standardowo dziękuję Wam za uwagę oraz czekam na Wasze komentarze. Zachęcam Was także do zapoznania się ze spisem treści całego mojego bloga oraz z publikacją na temat internetowego wolontariatu.