Policja prosi o odblokowanie telefonu. Czy można odmówić?

Podczas kontroli policji, funkcjonariusz może poprosić nas o odblokowanie telefonu. Czy mamy prawo odmówić? Jak nalży zachować się w tej sytuacji? Przepisy nie są w tym zakresie jednoznaczne, ale dodatkowe światło na sprawę rzuca opinia prawnika.

Smartfony pełnią ważną rolę w życiu większości osób – umożliwiają nieustanny kontakt, sprawdzanie bieżących informacji czy nagrywanie różnych zdarzeń. To właśnie nagrywanie incydentów w przestrzeni publicznej jest często powodem, dla którego policjanci mogą oczekiwać odblokowania telefonu podczas interwencji. Choć takie sytuacje nie zdarzają się często, warto być na nie przygotowanym i znać swoje prawa.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

W przeciwieństwie do prawa amerykańskiego i brytyjskiego, gdzie służby mogą uzyskać dostęp do urządzenia za wyłącznie zgodą właściciela lub na podstawie nakazu sądowego, polskie przepisy w praktyce nie określają jasno tej kwestii, co prowadzi do różnych interpretacji prawników. Dr hab. Szymon Pawelec z Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego stwierdził niegdyś w komentarzu dla WP Tech, że sytuacja jest niejednoznaczna, ale warto zwrócić uwagę na prawo karne.

Przypomina to prawo świadka do odmowy odpowiedzi na pytanie policji lub sądu, jeśli odpowiedź mogłaby narazić jego lub bliską osobę na odpowiedzialność karną. Reguluje to art. 183 Kodeksu postępowania karnego, na podstawie którego prawnicy twierdzą, że nie ma obowiązku odblokowania telefonu na żądanie policjanta, jeśli w pamięci urządzenia znajdują się obciążające materiały.

Wynika z tego, że co do zasady policjant nie ma prawa zmusić nas do odblokowania telefonu. Jeśli jednak podejrzewa, że w urządzeniu znajdują się dowody popełnienia przestępstwa, może skonfiskować urządzenie i próbować dostać się do jego pamięci.

Należy pamiętać, że policjant może zatrzymać podejrzanego na 48 godzin i w tym czasie próbować uzyskać dostęp do urządzenia. Procedura różni się w zależności od sytuacji i w praktyce polega na powołaniu biegłego informatyka, który "włamuje się" do telefonu, aby pozyskać potrzebne dane.

Jeżeli policja podejrzewa, że telefon jest kradziony, może zażądać sprawdzenia numeru IMEI. To unikalny numer pozwalający sprawdzić, czy urządzenie jest zgłoszone jako skradzione. Teoretycznie możemy odmówić odblokowania telefonu w takiej sytuacji. Decyzję warto podjąć w oparciu o okoliczności.

Aby sprawdzić numer IMEI i pokazać go policjantowi w razie potrzeby, warto sięgnąć po tzw. kody MMI. Wpisując w dialerze kombinację *#06# i naciskając zieloną słuchawkę, wywołamy kod, który spowoduje wyświetlenie na ekranie wspomnianego numeru IMEI.

W analogiczny sposób, korzystając z innych kodów, można sprawdzić inne dane telefonu lub wywołać podstawowe informacje o przekierowaniu połączeń. To jeden ze sposobów by sprawdzić, czy nie zostaliśmy oszukani jedną ze znanych metod.